Η δυσκολία στη σύλληψη λόγω χαμηλής γονιμότητας επηρεάζει περίπου το 10% – 15% των ζευγαριών που προσπαθούν να κάνουν παιδί και μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς παράγοντες (κληρονομικότητα, τρόπος ζωής κ.ά).
Συγκεκριμένα, η διατροφή φαίνεται να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην γονιμότητα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι, αν και για πολλά χρόνια, υπήρχε η αντίληψη πως οι γυναίκες κυρίως ευθύνονταν για τυχόν δυσκολίες στη σύλληψη, τα επιστημονικά δεδομένα των τελευταίων χρόνων έχουν αποδείξει ξεκάθαρα ότι περίπου το 50% των περιπτώσεων υπογονιμότητας σε ετερόφυλα ζευγάρια προκύπτει από την χαμηλή ποιότητα σπέρματος του άνδρα, σύμφωνα με σχετική αναφορά του πανεπιστημίου του Yale.
Το κάπνισμα, το στρες και η καθιστική ζωή έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη γονιμότητα και των δύο φύλων, ωστόσο, η διατροφή φαίνεται να αποτελεί παράγοντα – κλειδί για τα ζευγάρια που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί.
Μια μεσογειακού τύπου διατροφή, πλούσια σε λαχανικά και φρούτα, με τακτική κατανάλωση ψαριών, οσπρίων και δημητριακών ολικής άλεσης, καθώς και μέτρια πρόσληψη μονοακόρεστων λιπαρών, έχει αποδειχτεί πως βελτιώνει τόσο την ποιότητα του σπέρματος των ανδρών όσο και την γυναικεία γονιμότητα. Ειδικότερα για τις γυναίκες, μελέτες δείχνουν ότι το ρίσκο ωορρηκτικής υπογονιμότητας μειώνεται έως και 69% όταν ακολουθείται πρόγραμμα μεσογειακού τύπου.
Παράλληλα, υπάρχουν και κάποιες τροφές οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ανδρική και την γυναικεία γονιμότητα και επομένως καλό είναι η κατανάλωσή τους να περιορίζεται, όταν ένα ζευγάρι προσπαθεί να συλλάβει.
Φυσικά, όπως προαναφέραμε, η διατροφή είναι μόνο ένας από τους παράγοντες που αυξάνουν το ρίσκο της υπογονιμότητας. Εάν προσπαθείτε πάνω από 6 – 12 μήνες να συλλάβετε χωρίς επιτυχία, καλό είναι να μιλήσετε με τον γιατρό σας, ο οποίος θα σας δώσει εξατομικευμένες οδηγίες.
Τροφές που συνδέονται με χαμηλότερη γονιμότητα
Οι παρακάτω τροφές έχουν συνδεθεί με υψηλότερο ρίσκο υπογονιμότητας, ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι τα άτομα που προσλαμβάνουν αυτές τις τροφές δεν θα μπορέσουν να κάνουν παιδί. Γενικά, καλό θα ήταν να περιορίσετε τα παρακάτω τρόφιμα, εάν προσπαθείτε να συλλάβετε, στο πλαίσιο μιας καλής διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής που συστήνεται κατά την περίοδο αυτή.
1. Επεξεργασμένο και κόκκινο κρέας
Προϊόντα επεξεργασμένου κρέατος, όπως είναι το μπέικον, το λουκάνικο και το ζαμπόν, θεωρείται πως αυξάνουν την πιθανότητα υπογονιμότητας και για τα δύο φύλα. Μάλιστα, μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος μειώνει την ποσότητα, την ποιότητα και την κινητικότητα του σπέρματος. Επιπλέον, μια μελέτη με δείγμα 141 άνδρες διαπίστωσε ότι εκείνοι που προσλάμβαναν συχνά επεξεργασμένο κρέας μέσω της διατροφής τους είχαν χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας γονιμοποίησης των ωαρίων των συντρόφων τους κατά τη διάρκεια ενδοκυτταροπλασματικής έγχυσης σπέρματος (ICSI).
Για να μιλήσουμε με νούμερα, οι άνδρες που κατανάλωναν λιγότερες από 1,5 μερίδες επεξεργασμένου κρέατος την εβδομάδα (1 μερίδα αντιστοιχεί σε 1 φέτα αλλαντικού) είχαν 28% περισσότερες πιθανότητες να γονιμοποιήσουν το ωάριο της συντρόφου τους σε σχέση με τους άνδρες που προσλάμβαναν 4,3 μερίδες την εβδομάδα. Παράλληλα, οι άνδρες που έτρωγαν περισσότερα πουλερικά είχαν κατά 13% υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας όσον αφορά τη γονιμοποίηση, σε σχέση με τους άνδρες που έτρωγαν λιγότερα πουλερικά και περισσότερο κόκκινο κρέας.
Αναφορικά με τις γυναίκες, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι εκείνες που έχουν μια δίαιτα χαμηλή σε ζωική πρωτεΐνη και υψηλότερη σε φυτική πρωτεΐνη (όσπρια, σόγια κ.τ.λ.) είχαν μικρότερο ρίσκο διαταραχών ωοθηλακιορρηξίας, οι οποίες μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες σύλληψης.
2. Ορισμένα γαλακτοκομικά
Η περιεκτικότητα των λιπαρών φαίνεται να έχει επίδραση στη γονιμότητα των ανδρών και των γυναικών με διαφορετικό τρόπο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών πλούσιων σε λιπαρά συνδέεται με χαμηλή ποιότητα σπέρματος.
Από την άλλη, το πλήρες γάλα και γιαούρτι φαίνεται να έχουν θετικές επιδράσεις στις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν, μειώνοντας το ρίσκο της υπογονιμότητας που οφείλεται στην έλλειψη ωορηξίας έως και 25%.
3. Υπερ-επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Ορισμένες μελέτες έχουν παρατηρήσει μια σύνδεση ανάμεσα σε μια δίαιτα υψηλή σε υπερ-επεξεργασμένους υδατάνθρακες (συμπεριλαμβανομένων και τροφών υψηλού γλυκαιμικού δείκτη) με μειωμένη γονιμότητα. Αυτή η σύνδεση γίνεται πολύ πιο ισχυρή όταν η διατροφή είναι φτωχή σε φυτικές ίνες και υψηλή σε πρόσθετα σάκχαρα.
Επισημαίνουμε ότι η παραπάνω παράγραφος αναφέρεται περισσότερο σε τρόφιμα όπως είναι το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά, τα σφολιατοειδή και τα γλυκά και λιγότερο σε φρούτα με λίγη ζάχαρη παραπάνω που όμως είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
Μια ανάλυση πολλαπλών μελετών ανακάλυψε ότι η αντικατάσταση τροφών υψηλού γλυκαιμικού δείκτη όπως οι παραπάνω, με τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (δημητριακά ολικής άλεσης, ολόκληρα φρούτα αντί για χυμούς, πράσινα λαχανικά, ανάλατοι ξηροί καρποί και σπόροι) είχε μεγάλη επίδραση στη γονιμότητα των γυναικών, αλλά και των ανδρών.
Μεγάλη είναι και η επίδραση που μπορούν να έχουν τα σακχαρούχα ποτά, κατανάλωση των οποίων μειώνει όχι μόνο τις πιθανότητες γονιμοποίησης αλλά και την ποιότητα του εμβρύου, η οποία αποτελεί σημαντικό δείκτη όσον αφορά την πορεία της εγκυμοσύνης.
