Δεν μπορούμε να τα δούμε, αλλά υπάρχουν. Τα μικροπλαστικά «κρύβονται» σε σκεύη της κουζίνας, στο νερό που πίνουμε, στα τρόφιμα που τρώμε… Με λίγα λόγια - σύμφωνα και με τις έρευνες που δημοσιοποιούνται κατά καιρούς - τα μικροπλαστικά υπάρχουν παντού.
Αν ρίξετε μία πιο προσεκτική ματιά στην κουζίνας σας θα διαπιστώσετε τους τρόπους με τους οποίους τα μικροπλαστικά καταλήγουν στο πιάτο μας και κατά συνέπεια στον οργανισμό μας.
Το BBC σε άρθρο του εστιάζει στις «πηγές», που συγκεντρώνουν μικροπλαστικά. Θα εκπλαγείτε διαβάζοντας παρακάτω πόσο εκτεθειμένοι είμαστε!
Τρόφιμα
Τα μικροπλαστικά βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά, στο μέλι, το ψωμί, τα γαλακτοκομικά, τα ψάρια και το κρέας, όπως επίσης και στα χάμπουργκερ που αγοράζουμε. Βρίσκονται μέσα στα αυγά. Μέχρι και το αλάτι που τρώμε έχει διαπιστωθεί ότι περιέχει μικροπλαστικά. Μια μελέτη σε 109 χώρες διαπίστωσε ότι η ποσότητα αυτών των πλαστικών που κατανάλωναν συνήθως οι άνθρωποι το 2018 ήταν πάνω από έξι φορές μεγαλύτερη από ό,τι το 1990. Τα μικροπλαστικά μπορούν να εισέλθουν στην τροφή μας όταν τα φυτά τα προσλαμβάνουν από τις ρίζες ή τα ζώα τα καταναλώνουν μέσω των ζωοτροφών.
Τι μπορείτε να κάνετε: Το καλό πλύσιμο του κρέατος, των ψαριών και άλλων τροφίμων μπορεί να μειώσει τα μικροπλαστικά, αλλά όχι να τα εξαλείψει τελείως. Μην τρώτε επεξεργασμένα τρόφιμα.
Νερό
Είτε προέρχεται από τη βρύση είτε είναι εμφιαλωμένο, το νερό επίσης εκτίθεται σε μικροπλαστικά. Αν συνηθίζετε να πίνετε τσάι σε φακελάκια, να ξέρετε ότι αυτή η συνήθεια γεμίζει με μικροπλαστικά το νερό της κούπας σας. Έχει αποδειχθεί ότι ένα φακελάκι τσαγιού μπορεί να απελευθερώσει περίπου 11,6 δισεκατομμύρια κομμάτια μικροπλαστικού και 3,1 δισεκατομμύρια κομμάτια νανοπλαστικού στο φλιτζάνι σας.
Τι μπορείτε να κάνετε: Να επενδύσετε σε ένα αξιόπιστο φίλτρο νερού στη βρύση σας. Ακόμα και ένα απλό φίλτρο μπορεί να αφαιρέσει έως και 90% των μικροπλαστικών.
Δοχεία φαγητού
Είναι γεγονός, ότι τα περισσότερα μικροπλαστικά προέρχονται από τα πλαστικά δοχεία, στα οποία αποθηκεύουμε το φαγητό μας. Στην Κίνα, μια μελέτη για τα μικροπλαστικά σε διάφορα είδη δοχείων φαγητού εκτίμησε ότι τα άτομα που τρώνε πέντε έως δέκα φορές φαγητό σε πακέτο ανά μήνα ενδέχεται να καταναλώνουν 145-5.520 κομμάτια μικροπλαστικών από τα δοχεία στα οποία μεταφέρονται τα γεύματά τους.
Τι να κάνετε: Μην χρησιμοποιείτε πλαστικά δοχεία φαγητού.
Σκεύη κουζίνας
- Επιφάνειες κοπής
Μια μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι ένας τύπος επιφάνειας κοπής από πολυαιθυλένιο, εκτιμάται ότι απελευθερώνει μεταξύ 7,4-50,7 g μικροπλαστικών ετησίως. Ένας άλλος τύπος, κατασκευασμένος από πολυπροπυλένιο, απελευθερώνει περίπου 49,5 g (1,7 oz) ετησίως. Διευκρινίζεται ότι, τα 50 g είναι περίπου το βάρος μιας γενναιόδωρης μερίδας δημητριακών πρωινού.
Στα ΗΑΕ, ερευνητές ανέφεραν το 2022 ότι κρέας που αγοράστηκε σε κρεοπωλείο και σε σούπερ μάρκετ περιείχε μικροπλαστικά που προέρχονταν από πλαστικές σανίδες κοπής. Αυτά τα μικροπλαστικά έλιωναν όταν το κρέας μαγειρευόταν και στη συνέχεια στερεοποιούνταν ξανά καθώς το γεύμα ψύχονταν. Το σχολαστικό πλύσιμο του κρέατος για τρία λεπτά μείωσε αλλά δεν εξάλειψε τα μικροπλαστικά στο εσωτερικό του, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
- Αντικολλητικά σκεύη
Ακόμα και τα ολοκαίνουργια αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη όταν χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά με ένα μαλακό σύρμα σιλικόνης μπορεί να απελευθερωθεί σημαντικός αριθμός μικροπλαστικών. Ομοίως, τα πλαστικά μπολ και τα μπλέντερ απελευθερώνουν σωματίδια με κάθε χρήση. Η ανάμειξη πάγου για 30 δευτερόλεπτα, για παράδειγμα, απελευθερώνει εκατοντάδες χιλιάδες κομμάτια μικροπλαστικού.
Η σιλικόνη προτείνεται μερικές φορές ως ασφαλέστερη εναλλακτική λύση σε σχέση με τα πλαστικά σκεύη, αλλά οι ειδικοί λένε ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία ότι αποβάλει λιγότερα μικροπλαστικά.
Τι να κάνετε: Περιορίστε τα δυνητικά επιβλαβή σκεύη στην κουζίνα σας. Αντικαταστήστε τις σπάτουλες, τις επιφάνειες κοπής ή τα πλαστικά μπολ που έχουν «ρωγμές».
Φούρνος μικροκυμάτων
Όσον αφορά τη θερμότητα, όσο πιο πολύ θερμανθούν τα πλαστικά, τόσο περισσότερα μικροπλαστικά τείνουν να απελευθερώνουν. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι πλαστικά δοχεία που θερμαίνονται στο φούρνο μικροκυμάτων για τρία λεπτά θα μπορούσαν να απελευθερώσουν έως και 4,22 εκατομμύρια μικροπλαστικά και 2,11 δισεκατομμύρια νανοπλαστικά σωματίδια από ένα τετραγωνικό εκατοστό πλαστικού.
Η χρήση παρόμοιων δοχείων στο ψυγείο μπορεί επίσης να απελευθερώσει «εκατομμύρια έως δισεκατομμύρια» μικροπλαστικά και νανοπλαστικά – αλλά σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, διαπίστωσε η μελέτη. Η τοποθέτηση ενός ζεστού ροφήματος σε ένα πλαστικό ποτήρι μιας χρήσης παράγει επίσης μικροπλαστικά.
Σφουγγάρια και απορρυπαντικά
Τα σφουγγάρια κουζίνας μιας χρήσης αποτελούν μια ακόμη πηγή μικροπλαστικών και νανοπλαστικών. Μάλιστα, αυτά με σκληρότερη επιφάνεια, ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο αποβολής μικροπλαστικών. Καθώς φθείρονται, τα σφουγγάρια κουζίνας μπορούν να απελευθερώσουν έως και 6,5 εκατομμύρια κομμάτια μικροπλαστικών ανά γραμμάριο. Η προσθήκη απορρυπαντικών και άλλων προϊόντων καθαρισμού σε ένα σφουγγάρι μπορεί να κάνει το σφουγγάρι να απελευθερώνει ακόμη περισσότερα μικροπλαστικά.
