Η ρινική συμφόρηση (γνωστή και ως βουλωμένη μύτη ή «μπούκωμα») εμφανίζεται όταν ερεθίζονται οι ιστοί που επενδύουν το εσωτερικό της μύτης, γεγονός που πυροδοτεί μια αλυσιδωτή αντίδραση φλεγμονής. Οι ρινικοί ιστοί διογκώνονται, η παραγωγή βλέννας αυξάνεται και, ως αποτέλεσμα, η αναπνοή από τη μύτη γίνεται δυσκολότερη. Αν η κατάσταση αυτή δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως ιγμορίτιδα, ρινικούς πολύποδες ή λοιμώξεις όπως η μέση ωτίτιδα.

Αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την Ελλάδα, σύμφωνα με την Κλινική του Cleveland εκτιμάται ότι περίπου 12% του πληθυσμού στις ΗΠΑ εμφανίζει ρινική συμφόρηση ανά πάσα χρονική στιγμή.

Γιατί έχετε βουλωμένη μύτη

Η σύντομη απάντηση είναι ότι πολλοί και διαφορετικοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν σε ρινική συμφόρηση, καθώς η μύτη αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού απέναντι σε εξωτερικούς εισβολείς. Καθημερινά εισπνέετε αέρα που μπορεί να περιέχει σκόνη, μικροσωματίδια και αλλεργιογόνα, τα οποία έρχονται σε άμεση επαφή με το εσωτερικό της μύτης.

Στο εσωτερικό της ρινικής κοιλότητας υπάρχουν τρίχες και κροσσοί, δηλαδή μικροσκοπικές δομές που λειτουργούν σαν φυσικό φίλτρο, παγιδεύοντας ανεπιθύμητα σωματίδια και κατευθύνοντάς τα προς τα ρουθούνια. Όταν φτερνίζεστε ή φυσάτε τη μύτη σας, ο οργανισμός προσπαθεί να απομακρύνει αυτούς τους εισβολείς.

Ωστόσο, δεν καταφέρνουν πάντα οι μηχανισμοί αυτοί να συγκρατήσουν όλα τα σωματίδια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ιστοί που επενδύουν το εσωτερικό της μύτης φλεγμαίνουν και αρχίζουν να πρήζονται, ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται και αυξάνει την παραγωγή βλέννας με στόχο να απομακρύνει τους ερεθιστικούς παράγοντες. Ο συνδυασμός της διόγκωσης των ρινικών ιστών και της περίσσειας βλέννας οδηγεί τελικά σε απόφραξη της μύτης και επιδείνωση της συμφόρησης.

Ποιες είναι οι πιο συχνές αιτίες ρινικής συμφόρησης

Η ρινική συμφόρηση σχετίζεται συχνά με τη ρινίτιδα, μια κατάσταση που διακρίνεται σε δύο βασικές μορφές: την αλλεργική και τη μη αλλεργική ρινίτιδα.

Αλλεργική ρινίτιδα

Η αλλεργική ρινίτιδα περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά ο οργανισμός σας όταν έρχεται σε επαφή με αλλεργιογόνα, δηλαδή πολύ μικρά σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα και μπορούν να προκαλέσουν ανοσολογική αντίδραση. Τα πιο συνηθισμένα αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν:

• Γύρη
• Ακάρεα σκόνης
• Μούχλα
• Τρίχωμα κατοικίδιων

Θεραπείες για την αλλεργική ρινίτιδα

Τα άτομα με αλλεργική ρινίτιδα συχνά λαμβάνουν αντιισταμινικά, αντιχολινεργικά ή κορτικοστεροειδή ρινικά σπρέι, με στόχο να περιοριστεί η φλεγμονή των ρινικών ιστών. Επιπλέον, προσωρινή ανακούφιση από το μπούκωμα μπορούν να προσφέρουν τα αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι που κυκλοφορούν στην αγορά και διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή. Ωστόσο, δεν συνιστάται η χρήση τους για περισσότερες από 3-5 ημέρες, καθώς η παρατεταμένη χρήση μπορεί να επιδεινώσει τη ρινική συμφόρηση και να προκαλέσει εξάρτηση.

Μη αλλεργική ρινίτιδα

Η μη αλλεργική ρινίτιδα και η ρινική συμφόρηση εμφανίζονται όταν η φλεγμονή προκαλεί συσσώρευση υγρών στους ρινικούς ιστούς, οδηγώντας στη διόγκωσή τους. Η κατάσταση αυτή μπορεί να σχετίζεται με ιογενείς λοιμώξεις ή με έκθεση σε συγκεκριμένους εκλυτικούς παράγοντες, όπως:

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Το στρες, ο καπνός, οι αναθυμιάσεις από χρώματα ή η κατανάλωση πικάντικων τροφίμων μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη ρινική συμφόρηση.
• Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται για την υπέρταση ή την ανακούφιση από τον πόνο ενδέχεται να συμβάλλουν στην εμφάνιση ρινικής συμφόρησης.
• Ορμονικές αλλαγές: Καταστάσεις όπως η εφηβεία ή η εγκυμοσύνη μπορεί να συνοδεύονται από ρινική συμφόρηση.
• Λοιμώξεις: Το κοινό κρυολόγημα και οι λοιμώξεις των ιγμορείων αποτελούν συχνές αιτίες ρινικής συμφόρησης.
• Διογκωμένες αδενοειδείς εκβλαστήσεις: Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις βρίσκονται πίσω από τη ρινική κοιλότητα και συμβάλλουν στην παγίδευση μικροβίων. Όταν διογκώνονται, μπορεί να εμποδίζουν τη φυσιολογική ροή του αέρα.

Πώς θα αντιμετωπίσετε τη βουλωμένη μύτη εάν δεν πρόκειται για αλλεργική ρινίτιδα

Ρινικό σπρέι με θαλασσινό νερό ή ρινικές πλύσεις με αλατούχο διάλυμα

Το αλατούχο διάλυμα βοηθά στην ενυδάτωση του ρινικού βλεννογόνου και στην απομάκρυνση της βλέννας, διευκολύνοντας την αναπνοή.

Αντιισταμινικά

Τα φάρμακα αυτά συμβάλλουν στη μείωση της αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος απέναντι σε ερεθιστικούς παράγοντες.

Ρινικά σπρέι κορτικοστεροειδών

Χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό της φλεγμονής στους ρινικούς ιστούς.

Πώς μπορείτε να ανακουφίσετε τη βουλωμένη μύτη φυσικά

Υπάρχουν αρκετοί πρακτικοί τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση της ρινικής συμφόρησης:

• Πίνετε αρκετό νερό και άλλα διαυγή υγρά, καθώς συμβάλλουν στην αραίωση της βλέννας.
• Χρησιμοποιήστε ρινικό σπρέι με θαλασσινό νερό ή ρινικές πλύσεις με αλατούχο διάλυμα για την απομάκρυνση της βλέννας.
• Τοποθετήστε ειδικές αυτοκόλλητες ταινίες στη μύτη, ώστε να ανοίξουν οι ρινικές δίοδοι.
• Χρησιμοποιήστε υγραντήρα για να διατηρείται ο αέρας του χώρου ενυδατωμένος. Ειδάλλως μπορείτε να εισπνεύσετε τον ατμό από ένα μπολ με βραστό νερό. Εάν θέλετε μπορείτε να προσθέσετε μέσα και λίγο ευκάλυπτο.

Συμβουλευτείτε τον επαγγελματία υγείας σας για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, ενημερώνοντάς τον για όσα ήδη λαμβάνετε.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ρινική συμφόρηση υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες. Αν όμως επιμείνει, μπορεί να εξελιχθεί σε βακτηριακή λοίμωξη. Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε επαγγελματία υγείας αν:

• η ρινική συμφόρηση διαρκεί περισσότερο από 10 ημέρες,
• η βλέννα είναι πράσινη, κίτρινη ή περιέχει αίμα,
• εμφανιστεί πυρετός,
• το νεογέννητο μωρό σας δυσκολεύεται να θηλάσει ή να σιτιστεί λόγω ρινικής συμφόρησης.