Μια διατροφή που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε έτοιμα φαγητά και ζαχαρούχα γλυκά μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών χρόνιων παθήσεων. Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα, τα ευρήματα τονίζουν τη σημασία του περιορισμού των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων για τη διατήρηση της υγείας.

Μελέτες διαπιστώνουν ότι η υψηλή κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, ιδιαίτερα εκείνων που είναι πλούσια σε ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά και θερμίδες, συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καρδιοπάθειες και καρκίνο του παχέος εντέρου.

Συγκεκριμένα, η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος σχετίστηκε με:

• 11% αύξηση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2
• 7% αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου

Η κατανάλωση ζαχαρούχων ροφημάτων σχετίστηκε με:

• 8% αύξηση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2
• 2% αύξηση του κινδύνου για ισχαιμική καρδιοπάθεια

Η κατανάλωση τρανς λιπαρών (σε μπισκότα, τηγανητά και τυποποιημένα σνακ) συνδέθηκε με:

• 3% αύξηση του κινδύνου για καρδιοπάθειες

Αν και τα ποσοστά θεωρούνται ακόμα «αδύναμα» λόγω ετερογένειας στα δεδομένα, η σύνδεση είναι επαρκής ώστε να προτείνεται μείωση αυτών των τροφών για λόγους πρόληψης.

Τι είναι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα;

Σύμφωνα με το σύστημα Nova που κατατάσσει τις τροφές με βάση την επεξεργασία τους, υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είναι βιομηχανικά προϊόντα φτιαγμένα από εξευγενισμένα συστατικά (λάδια, ζάχαρη, άμυλο), ή συνθετικά πρόσθετα (αρώματα, χρώματα, γλυκαντικά, γαλακτωματοποιητές).

Παραδείγματα:

• Συσκευασμένα ψωμιά, κέικ, μπισκότα, ντόνατς
• Δημητριακά πρωινού με γεύσεις
• Επεξεργασμένα γαλακτοκομικά (π.χ. γιαούρτια με γεύσεις)
• Έτοιμα γεύματα (π.χ. κατεψυγμένες πίτσες)
• Αναψυκτικά και καραμέλες

Ο γαστρεντερολόγος Dr. Lance Uradomo επισημαίνει: «Αυτά τα προϊόντα περιέχουν συντηρητικά για να αντέχουν, τεχνητά χρώματα για να φαίνονται πιο ελκυστικά και πολλά «άδεια» συστατικά που δεν έχουν καμία διατροφική αξία».

Πώς επηρεάζουν τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα τη μακροζωία;

Οι χρόνιες παθήσεις στις οποίες συνδέονται (καρδιοπάθειες, διαβήτης, καρκίνος) έχουν άμεση επίδραση στο προσδόκιμο ζωής. Η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο. Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είναι φθηνά και πρακτικά, αλλά δεν αξίζει να βασίζεται κανείς σε αυτά καθημερινά.

Αντιθέτως, τα τρόφιμα τα οποία πρέπει να καταναλώνουμε είναι:

• λαχανικά και φρούτα
• προϊόντα ολικής άλεσης
• άπαχα κρέατα
• όσπρια

Άλλωστε τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, είναι φτωχά σε φυτικές ίνες και βασικά θρεπτικά συστατικά, ενώ περιέχουν υψηλά ποσοστά ζάχαρης, αλατιού και ανθυγιεινών λιπαρών. Επιπλέον, πολλά περιέχουν τεχνητά πρόσθετα που ενδέχεται να επηρεάζουν αρνητικά την υγεία του εντέρου, τη φλεγμονή και τον μεταβολισμό.

Πώς να περιορίσετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα στην πράξη

Συνίσταται να ελέγχετε τις ετικέτες για:

• Κορεσμένα λιπαρά
• Προσθήκη ζάχαρης και νατρίου

Αν η ημερήσια αξία υπερβαίνει το 20% ανά μερίδα, πιθανότατα πρόκειται για υπερ-επεξεργασμένο προϊόν.

Παραδείγματα τροφών που είναι γνωστό ότι ανήκουν στην κατηγορία των υπερ-επεξεργασμένων:

• Fast food
• Αναψυκτικά
• Αλλαντικά (σαλάμι, μπέικον, λουκάνικα, παριζάκι)
• Σνακ τύπου chips, μπισκότα

Αντί γι’ αυτά, προτιμήστε σπιτικά φαγητά, και όχι έτοιμα, με υλικά που έχετε στη διάθεσή σας και φτιάξτε μόνοι σας burgers, σπιτικές πίτσες ή ψωμί ολικής άλεσης με φυστικοβούτυρο.

Η νέα επιστημονική ανάλυση αναδεικνύει τη σχέση μεταξύ υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Παρότι η απόλυτη αποφυγή τους είναι δύσκολη, μικρές καθημερινές επιλογές μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η έμφαση δεν είναι στην τελειότητα, αλλά στην πρόοδο, με περισσότερα φυσικά, ολόκληρα τρόφιμα και λιγότερες βιομηχανικές εναλλακτικές.