Σε μια εντυπωσιακή επιστημονική ανακάλυψη, ερευνητές διαπίστωσαν ότι δύο φάρμακα όχι μόνο επιβραδύνουν τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά στην πραγματικότητα την αντιστρέφουν και επαναφέρουν τη μνήμη, σε μελέτη που έγινε σε ποντίκια.
Και τα δύο φάρμακα είναι ήδη εγκεκριμένα από τον FDA, και αναφέρονται ως αντικαρκινικά φάρμακα.
Οι ερευνητές εντόπισαν αρχικά πώς η νόσος Αλτσχάιμερ αποδιοργανώνει τη γονιδιακή δραστηριότητα σε μεμονωμένα εγκεφαλικά κύτταρα. Χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων Connectivity Map, η οποία περιλαμβάνει 1.300 εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα, οι ερευνητές αναζήτησαν εκείνα που θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την έκφραση των γονιδίων που σχετίζεται με το Αλτσχάιμερ, καταλήγοντας σε μια σύντομη λίστα πέντε φαρμάκων και εστιάζοντας σε δύο αντικαρκινικά φάρμακα.
Σε αυτό που ένας ερευνητής αποκάλεσε «εικονική κλινική δοκιμή», ανέλυσαν ιατρικά αρχεία 1,4 εκατομμυρίων ασθενών και διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν λάβει λετροζόλη (letrozole) ή ιρινοτεκάνη (irinotecan) για τον καρκίνο είχαν σημαντικά μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ.
Όταν τα δύο φάρμακα χορηγήθηκαν μαζί σε ένα επιθετικό πειραματικό μοντέλο Αλτσχάιμερ σε ποντίκια, η λετροζόλη, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία συγκεκριμένων τύπων καρκίνου του μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, και η ιρινοτεκάνη, ένα αντικαρκινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου και του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, αντιστρέψαν τα γονιδιακά μοτίβα που σχετίζονται με τη νόσο, διέλυσαν τα τοξικά συσσωματώματα της πρωτεΐνης tau και απέτρεψαν την εκφύλιση του εγκεφάλου.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι επανέφεραν τη μνήμη και την ικανότητα μάθησης σε ποντίκια που είχαν ήδη εμφανίσει σοβαρά συμπτώματα.
Πρόκειται για μια συναρπαστική εξέλιξη για μια ασθένεια που θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη στην αντιμετώπιση. «Η νόσος Αλτσχάιμερ συνοδεύεται από πολύπλοκες αλλαγές στον εγκέφαλο, γεγονός που την καθιστά δύσκολη στη μελέτη και τη θεραπεία, αλλά τα υπολογιστικά μας εργαλεία μάς έδωσαν τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε αυτή την πολυπλοκότητα άμεσα», δήλωσε η Marina Sirota, αναπληρώτρια διευθύντρια του UCSF Bakar Computational Health Sciences Institute.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που η υπολογιστική μας προσέγγιση μάς οδήγησε σε μια πιθανή συνδυαστική θεραπεία για το Αλτσχάιμερ βασισμένη σε ήδη εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα», συμπλήρωσε η ίδια.
Το Αλτσχάιμερ πιθανώς οφείλεται σε πολυάριθμες αλλοιώσεις πολλών γονιδίων και πρωτεϊνών που, μαζί, αποδιοργανώνουν την υγεία του εγκεφάλου. Αυτό καθιστά πολύ δύσκολη την ανάπτυξη φαρμάκων, καθώς η παραδοσιακή φαρμακευτική προσέγγιση βασίζεται στην παραγωγή ενός φαρμάκου για κάθε γονίδιο ή πρωτεΐνη που προκαλεί τη νόσο.
Ωστόσο, επειδή πρόκειται για αντικαρκινικά φάρμακα, η επαναχρησιμοποίησή τους για άλλη ασθένεια μπορεί να είναι περίπλοκη και να ενέχει κινδύνους. Αυτή η ανακάλυψη προστίθεται σε έναν αυξανόμενο αριθμό πιθανών θεραπειών για το Αλτσχάιμερ.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Cell.
