Κάπνισμα: Επιστήμονες ανακάλυψαν τον μηχανισμό που «πυροδοτεί» τον καρκίνο παγκρέατος

Κάπνισμα: Επιστήμονες ανακάλυψαν τον μηχανισμό που «πυροδοτεί» τον καρκίνο παγκρέατος
Πέμπτη, 04/09/2025 - 18:50

Είναι γνωστό ότι το κάπνισμα συνδέεται με ορισμένες μορφές καρκίνου.

Παρ’ όλο που οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος (PDAC), ωστόσο μέχρι πρότινος ο υποκείμενος μηχανισμός που προάγει την καρκινογένεση και την εξέλιξή της, ήταν άγνωστος.

Πλέον, ερευνητές από το Rogel Cancer Center του Πανεπιστημίου του Michigan μέσα από την έρευνά τους κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν ο υποδοχέας υδρογονανθράκων αρυλίου (AhR) – μία πρωτεΐνη που βρίσκεται σε πολλά κύτταρα και δρα ως «ασπίδα» του οργανισμού έναντι τοξινών – όταν έρθει σε επαφή με τις βλαβερές ουσίες, οι οποίες βρίσκονται στον καπνό του τσιγάρου προάγει την παγκρεατική δυσπλασία και την εξέλιξη του PDAC. Τα παραπάνω αποδείχθηκαν μετά από πειράματα σε ποντίκια. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Cancer Discovery.

Επίσης, περαιτέρω ανάλυση του ανθρώπινου παγκρέατος από δότες οργάνων αποκάλυψε ότι οι καπνιστές έχουν αυξημένη ενεργοποίηση των AhR σε σχέση με τους μη καπνιστές. Ομοίως, οι όγκοι PDAC από ασθενείς με ιστορικό καπνίσματος τσιγάρων παρουσίασαν αυξημένη συσσώρευση Treg (κυττάρων Τ) σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν ένα μοντέλο όπου οι AhR στον καπνό του τσιγάρου προάγουν την καρκινογένεση και την εξέλιξη του PDAC μέσω δυσλειτουργίας των ανοσολογικών αποκρίσεων.

Οι ερευνητές ξεκίνησαν τη μελέτη τους χορηγώντας μια χημική ουσία που βρίσκεται στα τσιγάρα και άλλες τοξίνες του περιβάλλοντος σε ποντίκια που είχαν όγκους στο πάγκρεας. Στόχος τους ήταν να δουν πώς αυτό θα επηρέαζε την ιντερλευκίνη-22 ή IL-22. Προηγούμενη εργασία έδειξε ότι η IL-22 παίζει ρόλο στο μικροπεριβάλλον του όγκου του παγκρέατος.

Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος

«Ένας εξειδικευμένος υποδοχέας που βρίσκεται στα κύτταρα που παράγουν IL-22 συνδέεται με χημικές ουσίες, όχι με φυσικές πρωτεΐνες, στο σώμα, επομένως ήταν ένα λογικό πρώτο βήμα να δούμε πώς η χημική καρκινογόνος ουσία θα επηρέαζε την IL-22.

Άλλαξε δραματικά τον τρόπο που συμπεριφέρονται οι όγκοι. Μεγάλωσαν πολύ, έκαναν μετάσταση σε όλο το σώμα. Ήταν πραγματικά αρκετά δραματικό», δήλωσαν ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Timothy L. Frankel, MD, ένας από τους διευθυντές του Κέντρου Rogel and Blondy για τον Καρκίνο του Παγκρέατος και ο καθηγητής Χειρουργικής Ογκολογίας στο Michigan Medicine, Maud T. Lane.

Στη συνέχεια, άρχισαν να ερευνούν τον μηχανισμό που οδηγεί σε αυτή την ενισχυμένη ανάπτυξη του όγκου. Επιβεβαίωσαν ότι σε ποντίκια χωρίς ανοσοποιητικό σύστημα, οι χημικές τοξίνες δεν προκάλεσαν ανάπτυξη όγκου, υποδηλώνοντας ότι η καρκινογόνος ουσία λειτουργούσε εντός του ανοσοποιητικού συστήματος.

Από εκεί, ανακάλυψαν έναν ρόλο για την IL-22 στην παραγωγή Τ-ρυθμιστικών ανοσοκυττάρων, ενός τύπου κυττάρου που προηγουμένως είχε εμπλακεί σε αυτοάνοσες διαταραχές αλλά όχι στον καρκίνο του παγκρέατος.

Απαιτείται περαιτέρω έρευνα

«Αυτά τα Τ-ρυθμιστικά κύτταρα έχουν την ικανότητα να παράγουν IL-22 αλλά και να καταστέλλουν μαζικά οποιαδήποτε αντικαρκινική ανοσία. Είναι μια διπλή επίθεση. Όταν εξαλείψαμε όλα τα Treg κύτταρα από αυτά τα ποντίκια, αντιστρέψαμε ολόκληρη την ικανότητα της χημικής ουσίας του τσιγάρου να αφήσει τον όγκο να αναπτυχθεί», είπε ο Frankel.

Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν τα αποτελέσματά τους σε ανθρώπινα ανοσοκύτταρα και επίσης σε κύτταρα από ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι καπνιστές με καρκίνο του παγκρέατος είχαν περισσότερα Treg κύτταρα από τους μη καπνιστές. Οι ερευνητές μπόρεσαν περαιτέρω να δείξουν ότι ένας αναστολέας που μπλοκάρει τη χημική ουσία του τσιγάρου ήταν αποτελεσματικός στη συρρίκνωση των όγκων.

Σίγουρα, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί η δυνατότητα χρήσης ενός φαρμάκου που αναστέλλει αυτήν την περιβαλλοντική τοξίνη ή που μπλοκάρει όλη αυτή τη διαδικασία. Επιπλέον, τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν την ανάγκη για εξατομικευμένη θεραπεία με βάση την έκθεση των ασθενών στον καπνό του τσιγάρου.

Τελευταία τροποποίηση στις 04/09/2025 - 18:18