Το διαζύγιο αποτελεί μια μεγάλη αλλαγή για τα παιδιά και συχνά τα φέρνει αντιμέτωπα με δύσκολα συναισθήματα. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν ότι οι γονείς τους χωρίζουν, μπορεί να νιώσουν θλίψη, θυμό ή άγχος, ενώ κάποια άλλα μπορεί να το αντιμετωπίσουν με ανακούφιση ή ακόμη και με στήριξη προς τους γονείς τους. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι συνηθισμένο να αισθάνονται αβεβαιότητα για το πώς θα αλλάξει η καθημερινότητά τους και η ζωή τους γενικότερα.
Δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια πώς θα αντιδράσει κάθε παιδί σε μια τέτοια αλλαγή, καθώς η προσωπικότητα και οι εμπειρίες του παίζουν σημαντικό ρόλο, ωστόσο η ηλικία είναι ένας καθοριστικός παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο θα αντιληφθεί και θα επεξεργαστεί το διαζύγιο. Γι’ αυτό και η ανακοίνωση της απόφασης αλλά και η διαχείριση των πρακτικών ζητημάτων χρειάζεται να προσαρμόζονται στο αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να τονίσουμε ότι η νοοτροπία «μένουμε μαζί για τα παιδιά» ακόμα και αν η σχέση είναι κακή δεν είναι προς όφελος των παιδιών. Όταν υπάρχουν σοβαρά και μη επιλύσιμα προβλήματα στη σχέση ή, ακόμη χειρότερα, περιστατικά κακοποίησης, τότε μακροπρόθεσμα το διαζύγιο είναι η καλύτερη λύση και για τα παιδιά.
Ένα περιβάλλον στο οποίο επικρατεί συνεχής ένταση μπορεί να είναι τοξικό, ακόμη κι αν οι καβγάδες δεν γίνονται μπροστά στα παιδιά, καθώς έχουν πολύ ανεπτυγμένες «συναισθηματικές κεραίες» και αντιλαμβάνονται το κλίμα πολύ καλύτερα απ’ ό,τι φαντάζονται οι γονείς. Επιπλέον, οι γονείς αποτελούν το πρώτο και πιο καθοριστικό πρότυπο σχέσεων για τα παιδιά τους: εάν το μοντέλο που βλέπουν είναι μια δυσλειτουργική ή κακοποιητική σχέση, είναι πιθανό να το αναπαράγουν και στις δικές τους μελλοντικές σχέσεις.
Η πιο δύσκολη ηλικία για το διαζύγιο
Σύμφωνα με το Parents.com, δεν υπάρχει μια απόλυτα «χειρότερη» ή αντίστοιχα μια «καλύτερη» στιγμή για να πάρουν οι γονείς διαζύγιο, καθώς οι αλλαγές στην οικογενειακή ισορροπία είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσουν τα παιδιά, ανεξάρτητα από το πόσο μικρά ή μεγάλα είναι, ακόμη και αν έχουν ήδη ενηλικιωθεί. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ηλικία του δημοτικού είναι συχνά η πιο δύσκολη περίοδος για να βιώσει ένα παιδί τον χωρισμό των γονιών του, καθώς τα παιδιά αυτής της ηλικίας τείνουν να επηρεάζονται πιο έντονα από τη νέα πραγματικότητα.
Γιατί τα παιδιά 6 έως 12 ετών μπορεί να βιώσουν πιο έντονα το διαζύγιο:
- Έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν πιο σύνθετα συναισθήματα, εξακολουθούν όμως να χρειάζονται στήριξη για να επεξεργαστούν το τι σημαίνει το διαζύγιο.
- Διατηρούν πιο ξεκάθαρες αναμνήσεις από τις ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές, κάτι που κάνει την αλλαγή πιο δύσκολη.
- Αν δεν πάρουν διαβεβαιώσεις από τους γονείς, μπορεί να κατηγορήσουν τον εαυτό τους, να πιστέψουν ότι δεν είναι αγαπητά ή ότι η συμπεριφορά τους συνέβαλε στον χωρισμό.
Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό οι γονείς να διατηρούν, τουλάχιστον μπροστά στα παιδιά, μια όσο γίνεται ήρεμη και φιλική σχέση, να διατηρούν ένα «κοινό μέτωπο», να δίνουν σαφείς λεκτικές διαβεβαιώσεις ότι τα παιδιά δεν φέρουν καμία ευθύνη για το διαζύγιο και να παρατηρούν προσεκτικά για ενδείξεις άγχους ή κατάθλιψης. Σε περιπτώσεις όπου η συναισθηματική επιβάρυνση του παιδιού είναι μεγάλη και οι γονείς θεωρούν ότι δυσκολεύονται να το διαχειριστούν, μπορεί να είναι απαραίτητη η βοήθεια ενός παιδοψυχολόγου.