Η παρατεταμένη χρήση συμπληρωμάτων μελατονίνης, που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη βελτίωση του ύπνου και την αντιμετώπιση της αϋπνίας, συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, νοσηλείας λόγω καρδιακής ανεπάρκειας και θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε άτομα με χρόνια αϋπνία, σύμφωνα με προκαταρκτική μελέτη που θα παρουσιαστεί στο ετήσιο συνέδριο της American Heart Association.
Η μελατονίνη είναι μια φυσική ορμόνη που παράγεται από την επίφυση του εγκεφάλου και ρυθμίζει τον κιρκάδιο κύκλο ύπνου και εγρήγορσης. Τα επίπεδά της αυξάνονται τη νύχτα και μειώνονται στο φως της ημέρας.
Συνθετικές μορφές της ορμόνης, χημικά ίδιες με τη φυσική, χρησιμοποιούνται συχνά για την αντιμετώπιση της αϋπνίας ή του jet lag. Τα συμπληρώματα μελατονίνης πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Αν και η μελατονίνη προβάλλεται ως ασφαλές και «φυσικό» βοήθημα για τον ύπνο, δεν υπάρχουν δεδομένα που να επιβεβαιώνουν την καρδιαγγειακή της ασφάλεια σε μακροχρόνια χρήση. Αυτό ώθησε τους ερευνητές να εξετάσουν αν η χρήση της αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας σε άτομα με χρόνια αϋπνία.
Τι διαπιστώθηκε για τη μελατονίνη
Στη μελέτη, οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες: όσους είχαν κάνει μακροχρόνια χρήση μελατονίνης (για τουλάχιστον έναν χρόνο, σύμφωνα με τα ηλεκτρονικά τους αρχεία) και όσους δεν είχαν καμία καταγραφή χρήσης μελατονίνης στα ιατρικά τους δεδομένα.
«Τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορεί να μην είναι τόσο αθώα όσο θεωρούνται. Αν τα ευρήματά μας επιβεβαιωθούν, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί καθοδηγούν τους ασθενείς σχετικά με τα βοηθήματα ύπνου», ανέφερε ο Ekenedilichukwu Nnadi, επικεφαλής της μελέτης.
Τα βασικά ευρήματα:
- Οι ενήλικες με χρόνια αϋπνία που χρησιμοποιούσαν μελατονίνη για τουλάχιστον 12 μήνες είχαν 90% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρδιακή ανεπάρκεια μέσα σε πέντε χρόνια, σε σύγκριση με όσους δεν τη χρησιμοποιούσαν (4,6% έναντι 2,7%).
- Ανάλογα αποτελέσματα (αύξηση κινδύνου κατά 82%) παρατηρήθηκαν και σε άτομα που είχαν λάβει τουλάχιστον δύο συνταγές μελατονίνης σε διάστημα τουλάχιστον 90 ημερών, με τη διευκρίνιση ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο η μελατονίνη διατίθεται μόνο με ιατρική συνταγή.
Στη δευτερεύουσα ανάλυση:
- Όσοι λάμβαναν μελατονίνη είχαν σχεδόν 3,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν λόγω καρδιακής ανεπάρκειας σε σχέση με όσους δεν τη λάμβαναν (19% έναντι 6,6%).
- Ο κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία ήταν σχεδόν διπλάσιος στην ομάδα μελατονίνης σε σχέση με την ομάδα χωρίς μελατονίνη (7,8% έναντι 4,3%) μέσα σε πέντε χρόνια.
«Τα συμπληρώματα μελατονίνης θεωρούνται ευρέως ως μια φυσική και ασφαλής επιλογή για τη βελτίωση του ύπνου, οπότε ήταν εντυπωσιακό να βλέπουμε τόσο σταθερή και σημαντική αύξηση σε σοβαρά περιστατικά υγείας, ακόμη και μετά την προσαρμογή για άλλους παράγοντες κινδύνου», σημείωσε ο Nnadi.
Η Marie-Pierre St-Onge, καθηγήτρια διατροφικής ιατρικής στο Columbia University σχολίασε: «Με εξέπληξε το γεγονός ότι οι γιατροί συνιστούν τη μελατονίνη για αϋπνία και επιτρέπουν τη χρήση της για πάνω από έναν χρόνο, δεδομένου ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ενδείκνυται για τη θεραπεία της αϋπνίας. Εφόσον κυκλοφορεί χωρίς συνταγή, οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να τη λαμβάνουν μακροχρόνια χωρίς ιατρική καθοδήγηση».
Από την άλλη, η σοβαρή αϋπνία, η κατάθλιψη, το άγχος και η χρήση άλλων υπνωτικών μπορεί να σχετίζονται τόσο με τη λήψη μελατονίνης όσο και με τον αυξημένο καρδιακό κίνδυνο.
«Αν και η συσχέτιση που εντοπίσαμε προκαλεί ανησυχία για την ασφάλεια της μελατονίνης, η μελέτη δεν αποδεικνύει αιτιώδη σχέση. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί εάν η μελατονίνη είναι πράγματι ασφαλής για την καρδιά», εξήγησε ο Nnadi.
