Η περιεμμηνόπαυση, ή αλλιώς η φάση μετάβασης προς την εμμηνόπαυση, είναι το διάστημα κατά το οποίο οι ωοθήκες αρχίζουν σταδιακά να παράγουν λιγότερα οιστρογόνα. Διαρκεί μέχρι την εμμηνόπαυση, δηλαδή τη στιγμή που οι ωοθήκες σταματούν να απελευθερώνουν ωάρια. Κατά τα τελευταία ένα με δύο χρόνια της περιεμμηνόπαυσης, η πτώση των οιστρογόνων επιταχύνεται και τότε εμφανίζονται πιο έντονα συμπτώματα.

Συνήθως, η περιεμμηνόπαυση ξεκινά 8 έως 10 χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση, δηλαδή γύρω στα μέσα της δεκαετίας των 40, αν και μπορεί να αρχίσει και νωρίτερα. Αν η εμμηνόπαυση εμφανιστεί πριν από την ηλικία των 40, θεωρείται πρόωρη. Η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να προκληθεί από ορισμένες παθήσεις ή ιατρικές επεμβάσεις, ενώ όταν δεν υπάρχει προφανής ιατρική ή χειρουργική αιτία, μιλάμε για πρωτοπαθή ανεπάρκεια ωοθηκών.

Οι πιο συχνοί παράγοντες που συνδέονται με πρώιμη εμμηνόπαυση είναι:

• Το κάπνισμα ή η χρήση προϊόντων καπνού
• Το οικογενειακό ιστορικό πρώιμης εμμηνόπαυσης
• Η αντικαρκινική θεραπεία στο παρελθόν
• Η αφαίρεση μήτρας ή ωοθηκών

Ποια η διαφορά μεταξύ περιεμμηνόπαυσης και προεμμηνόπαυσης

Οι δύο όροι συχνά χρησιμοποιούνται ως συνώνυμοι, όμως δεν σημαίνουν το ίδιο.

• Προεμμηνόπαυση είναι το διάστημα από την πρώτη έμμηνο ρύση μέχρι την έναρξη της περιεμμηνόπαυσης.
• Περιεμμηνόπαυση είναι η περίοδος κατά την οποία ο οργανισμός προετοιμάζεται για την εμμηνόπαυση.

Πόσο διαρκεί η περιεμμηνόπαυση

Κατά μέσο όρο, η περιεμμηνόπαυση κρατά περίπου 4 χρόνια, αν και μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες έως και 10 χρόνια. Ολοκληρώνεται όταν περάσουν 12 μήνες χωρίς έμμηνο ρύση.

Συμπτώματα περιεμμηνόπαυσης

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις
• Ευαισθησία στο στήθος
• Επιδείνωση προεμμηνορροϊκών συμπτωμάτων
• Μειωμένη libido
• Κόπωση
• Ακανόνιστο κύκλο
• Κολπική ξηρότητα ή πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή
• Διαρροή ούρων όταν βήχετε ή φτερνίζεστε
• Αυξημένη συχνουρία ή επιτακτική ανάγκη ούρησης
• Εναλλαγές διάθεσης
• Δυσκολία στον ύπνο
• Προβλήματα μνήμης ή συγκέντρωσης

Πότε τα συμπτώματα χρειάζονται διερεύνηση

Οι ακανόνιστες περίοδοι είναι συχνό φαινόμενο στην περιεμμηνόπαυση. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι αλλαγές στον κύκλο μπορεί να οφείλονται σε άλλες αιτίες. Σύμφωνα με το Web MD, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας αν:

• Η ροή είναι πολύ έντονη ή περιέχει θρόμβους αίματος
• Οι περίοδοι διαρκούν περισσότερες ημέρες από το συνηθισμένο
• Υπάρχει αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους ή μετά τη σεξουαλική επαφή
• Οι κύκλοι συμβαίνουν πιο συχνά από πριν

Οι ανωμαλίες αυτές μπορεί να σχετίζονται με ορμονικά προβλήματα, αντισυλληπτικά, εγκυμοσύνη, διαταραχές πήξης ή, πιο σπάνια, καρκίνο. Μπορεί επίσης να υποδηλώνουν ινομυώματα, τα οποία τείνουν να επιδεινώνονται σε αυτή τη φάση και προκαλούν βαριές περιόδους, πόνους στη μέση, πίεση στη λεκάνη, συχνουρία και αναιμία.

Μπορεί να υπάρξει εγκυμοσύνη κατά την περιεμμηνόπαυση;

Ναι, είναι εφικτό. Αν και η γονιμότητα μειώνεται, η ωορρηξία δεν σταματά αμέσως. Αν δεν επιθυμείτε εγκυμοσύνη, πρέπει να συνεχίσετε την αντισύλληψη μέχρι να περάσουν 12 μήνες χωρίς περίοδο.

Για όσες επιθυμούν εγκυμοσύνη, μετά τα 35-40 η σύλληψη μπορεί να είναι πιο δύσκολη λόγω μείωσης της γονιμότητας, ωστόσο υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν.

Τρόποι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της περιεμμηνόπαυσης

Η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών χαμηλής δόσης μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων. Άλλες επιλογές είναι το αντισυλληπτικό επίθεμα, ο κολπικός δακτύλιος ή οι ενέσεις προγεστερόνης. Ο γιατρός σάς καθοδηγεί ανάλογα με το προφίλ υγείας σας.

Ιατρικές θεραπείες

Η περιεμμηνόπαυση είναι φυσικό στάδιο της ζωής, επομένως δεν μπορεί να αποτραπεί. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπείες που μειώνουν τα συμπτώματα, όπως:

• Αντικαταθλιπτικά σε χαμηλές δόσεις, που βοηθούν τόσο στις εξάψεις όσο και στη διάθεση.
• Αντισυλληπτικά χάπια, τα οποία σταθεροποιούν τα επίπεδα ορμονών.
• Θεραπεία με οιστρογόνα, σε μορφή κρέμας, τζελ, επιθέματος ή χαπιού, για σταθεροποίηση των ορμονών.
• Γκαμπαπεντίνη, φάρμακο που μειώνει τις εξάψεις σε κάποιες γυναίκες.
• Κολπικές κρέμες, που μειώνουν την ξηρότητα και τον πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Ορμονική θεραπεία, η οποία πρέπει να ξεκινά μέσα σε 10 χρόνια από την έναρξη των συμπτωμάτων και να διαρκεί λιγότερο από 5 χρόνια, λόγω του αυξημένου κινδύνου για καρδιαγγειακά προβλήματα και ορισμένους καρκίνους.

Φυσικοί τρόποι ανακούφισης

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Συνιστάται:

• Ισορροπημένη διατροφή και ήπια άσκηση
• Διακοπή καπνίσματος
• Επαρκής ύπνος με σταθερό ωράριο
• Περιορισμός αλκοόλ και καφεΐνης
• Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
• Επαρκής πρόσληψη ασβεστίου
• Διαχείριση άγχους με τεχνικές χαλάρωσης ή ψυχολογική υποστήριξη