Μία startup στην Καλιφόρνια, η NextGen Jane, η οποία ιδρύθηκε το 2014 ασχολείται με τη μελέτη του αίματος της περιόδου των γυναικών. Όπως αποδεικνύεται δεν είναι η μοναδική αφού γίνεται μία συστηματική προσπάθεια την τελευταία δεκαετία να χρησιμοποιηθεί το αίμα περιόδου για την ανίχνευση γυναικολογικών προβλημάτων όπως η ενδομητρίωση αλλά και πιο σοβαρών παθήσεων όπως ο διαβήτης ή ακόμα και ο καρκίνος.
Η NextGen Jane έχει λάβει μέχρι στιγμής περίπου 2.500 δείγματα αίματος περιόδου - από γυναίκες που προσφέρθηκαν εθελοντικά να στείλουν τα χρησιμοποιημένα ταμπόν τους για ανάλυση. Επικεφαλής της έρευνας είναι η Julia Carr, συντονίστρια κλινικής έρευνας της NGJ, η οποία περνάει αρκετές ώρες στο εργαστήριο.
Η Carr είναι χαρούμενη που ασχολείται με την έρευνα του αίματος περιόδου γυναικών και επισημαίνει ότι «πρόκειται για ένα όμορφο project για τη γυναικεία επιστήμη. Διερευνούμε ένα νέο είδος δείγματος». Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το αίμα περιόδου θα μπορούσε να αποδειχθεί εξίσου αξιόπιστο για την ανίχνευση παθήσεων όπως το αίμα από τις φλέβες.
Η NGJ είναι μία από τις λίγες μικρές, κυρίως γυναικείες, νεοσύστατες επιχειρήσεις «femtech», οι οποίες, μαζί με μερικές ακαδημαϊκές ερευνητικές ομάδες, βρίσκονται σε έναν αγώνα δρόμου για την ανάπτυξη εξετάσεων αίματος χρησιμοποιώντας απόβλητα αίματος περιόδου, που συλλέγονται μη επεμβατικά στο σπίτι.
Συνήθως, για την ανίχνευση παθήσεων χρησιμοποιείται δείγμα ούρων, σάλιου και αίματος, που λαμβάνεται από τις φλέβες μας. Με αφορμή το εγκεκριμένο από τον FDA τεστ Cologuard, το οποίο επιτρέπει στους ανθρώπους να συλλέγουν τα δικά τους κόπρανα και να τα στέλνουν για έλεγχο για καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού, οι ερευνητές σκέφτονται μήπως ήρθε η ώρα να γίνει το ίδιο και με το αίμα περιόδου.
Μεγάλη έμφαση στα δείγματα που έχουν σταλεί στην startup δίνεται στη διάγνωση γυναικολογικών προβλημάτων και παθήσεων του αναπαραγωγικού συστήματος. Αλλά αυτό το αίμα θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στην παρακολούθηση των ορμονών, στον έλεγχο για καρκίνο, στην παρακολούθηση ασθενειών όπως ο διαβήτης και στην ενίσχυση της έρευνας για τα βλαστοκύτταρα.
«Πρόκειται για ένα προφανές βιολογικό δείγμα που έχει παραμεληθεί εντελώς», λέει η Christine Metz, η οποία είναι συν-επικεφαλής του έργου Research Outsmarts Endometriosis (Rose) του Feinstein Institutes for Medical Research στο Northwell Health. «Θεωρείται απόβλητο, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας πραγματικός θησαυρός», προσθέτει.
Κανείς δεν είχε σκεφτεί σοβαρά την ανάλυση των εμμηνορροϊκών αποβλήτων - τα οποία περιέχουν ένα μείγμα ιστού από το εσωτερικό της μήτρας (το ενδομήτριο) καθώς και κυκλοφορούν αίμα και κολπικό υγρό - για σκοπούς ιατρικών εξετάσεων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2010, όταν το project Rose και εταιρείες όπως η NGJ έλαβαν αυτή την πρωτοβουλία.
Αντί για ταμπόν, το project Rose συλλέγει δείγματα με κύπελλα περιόδου, ώστε να μπορεί να συγκεντρώσει ολόκληρα τα ζωντανά κύτταρα.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια πρόσφατη εκτίμηση, μόλις το 0,25% της έρευνας για τα βλαστοκύτταρα ενηλίκων τα τελευταία χρόνια αφορούσε βλαστοκύτταρα που προέρχονται από το αίμα της περιόδου.
Το γεγονός ότι παραβλέφθηκε κάτι τέτοιο για τόσο καιρό δεν αποτελεί έκπληξη για όσους εργάζονται στον συγκεκριμένο τομέα. Οι γυναίκες – τα σώματά τους, οι ανησυχίες για την υγεία τους – έχουν υπομελετηθεί λόγω ενός συνδυασμού ιστορικού αποκλεισμού από την κλινική έρευνα, επίμονης προκατάληψης λόγω φύλου και κοινωνικού στιγματισμού γύρω από την έμμηνο ρύση και την αναπαραγωγική υγεία. Μάλιστα, πολλά από τα ερευνητικά έργα για την υγεία των γυναικών είναι υποχρηματοδοτούμενα.
Η ύπαρξη ενός εύκολου τεστ για τη διάγνωση της ενδομητρίωσης θα ήταν μια σημαντική ανακάλυψη, λέει η Abigail Trotter, μια 23χρονη από την Πενσυλβάνια που ζει με ενδομητρίωση. Γι' αυτό έστειλε το αίμα της περιόδου της στο NGJ.
Την ίδια στιγμή, η γερμανική startup Theblood, που ιδρύθηκε το 2022, διερευνά πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει το αίμα περιόδου που συλλέγεται μέσω ενός κυπέλλου περιόδου για να παρέχει στις γυναίκες πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας τους. Χρησιμοποιεί μια εξέταση στο σπίτι για τα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με τη γονιμότητα, την υγεία του κύκλου και την περιεμμηνόπαυση, η οποία συνήθως γίνεται μέσω μιας τυπικής αιμοληψίας. Εξετάζει επίσης δείκτες φλεγμονής με στόχο τον εντοπισμό χρόνιων παθήσεων σε πρώιμο στάδιο και έχει μελετήσει τη χρήση του αίματος περιόδου για την παρακολούθηση των επιπέδων βιταμινών.
Τον Μάιο, ερευνητές στο ETH Zürich στην Ελβετία παρουσίασαν έναν τύπο σερβιέτας με έναν αισθητήρα που αλλάζει χρώμα παρουσία ορισμένων πρωτεϊνών στο αίμα της περιόδου, οι οποίες θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου ενδεχομένως και του καρκίνου.
Κλείνοντας να σημειωθεί ότι, υπάρχει επίσης η Qvin, μια άλλη φιλόδοξη νεοσύστατη εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε το 2014, και μπορεί να είναι πιο μπροστά στον αγώνα για να κάνει πραγματικότητα την εξέταση αίματος περιόδου. Πέρυσι, η εταιρεία έγινε η πρώτη που έλαβε έγκριση από τον FDA για μια ειδική σερβιέτα και τεστ περιόδου για γυναίκες που έχουν ήδη διαγνωστεί με διαβήτη για την παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα - ένα τεστ A1C, χρησιμοποιώντας αίμα περιόδου αντί για αίμα από φλέβα. Το επίθεμα διαθέτει μια ειδική ταινία συλλογής όπου μια μικρή ποσότητα αίματος συγκεντρώνεται και στεγνώνει πριν αποσταλεί ταχυδρομικώς στην Qvin για ανάλυση. Ωστόσο, η Qvin έχει σταματήσει να προσφέρει το τεστ απευθείας στον ιστότοπό της προς το παρόν και έχει στραφεί προς κυβερνήσεις και οργανισμούς υγείας, αναζητώντας φθηνούς και πιο βολικούς τρόπους ανίχνευσης ασθενειών για τα εκατομμύρια γυναίκες.
