Σύμφωνα με τον οργανισμό Alzheimer’s Disease International, το 2020 περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζούσαν με άνοια, ενώ μέχρι το 2030 ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει τα 78 εκατομμύρια.
Παρότι η ηλικία και η κληρονομικότητα αποτελούν παράγοντες κινδύνου που δεν αλλάζουν, οι έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν τρόποι να μειωθεί ο κίνδυνος άνοιας, όπως η ισορροπημένη διατροφή, ο καλός ύπνος, η διαχείριση του στρες και η τακτική άσκηση.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Network Open έρχεται να ενισχύσει τα στοιχεία για τη σχέση ανάμεσα στη σωματική δραστηριότητα και τον κίνδυνο άνοιας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας στη μέση και στην τρίτη ηλικία είχαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ.
Ο κίνδυνος άνοιας σε όλη τη διάρκεια της ζωής
Οι ερευνητές μελέτησαν ιατρικά δεδομένα περίπου 4.300 συμμετεχόντων ηλικίας 5 έως 70 ετών. Οι συμμετέχοντες υποβάλλονταν σε εξετάσεις κάθε 4 έως 8 χρόνια και τα δεδομένα αναλύθηκαν σε 3 διαφορετικές φάσεις της ζωής τους.
«Υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη μελέτη των παραγόντων κινδύνου και προστασίας για την άνοια σε όλη τη διάρκεια της ζωής», εξήγησε στο Medical News Today ο Phillip H. Hwang, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και εκ των συγγραφέων της μελέτης.
«Θελήσαμε να δούμε αν η επίδραση της άσκησης στον κίνδυνο άνοιας αλλάζει ανάλογα με το στάδιο της ζωής ή παραμένει σταθερή. Έτσι, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε σε ποια φάση της ζωής η άσκηση έχει τη μεγαλύτερη σημασία, ώστε να αναπτυχθούν πιο στοχευμένες στρατηγικές πρόληψης», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η γυμναστική στη μέση και στην τρίτη ηλικία έχει οφέλη για τον εγκέφαλο
Στο τέλος της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα στη μέση και στην τρίτη ηλικία συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ.
«Ένα πιθανό συμπέρασμα είναι ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να δρα με πολλούς τρόπους στις νευροεκφυλιστικές διεργασίες που οδηγούν στην άνοια», εξήγησε ο Hwang. «Μπορεί επίσης να σημαίνει ότι η άσκηση επιδρά σε κοινούς μηχανισμούς που σχετίζονται με διαφορετικούς τύπους άνοιας, όχι μόνο με τη νόσο Αλτσχάιμερ».
«Το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι ίσως δεν είναι ποτέ αργά για να αρχίσει κανείς να ασκείται και να έχει οφέλη, ακόμη και στην τρίτη ηλικία. Παρότι θεωρείται ότι η άσκηση σε νεαρή ηλικία προσφέρει περισσότερα οφέλη, τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η σωματική δραστηριότητα στην τρίτη ηλικία είναι εξίσου σημαντική με τη δραστηριότητα στη μέση ηλικία», τόνισε ο καθηγητής.
Η άσκηση σε νεαρή ηλικία παραμένει σημαντική
Αντίθετα, οι ερευνητές δεν βρήκαν σύνδεση ανάμεσα στη σωματική δραστηριότητα στη νεαρή ενήλικη ζωή και τον κίνδυνο άνοιας.
«Ένας λόγος μπορεί να είναι ότι δεν υπήρχαν αρκετά περιστατικά άνοιας για να διαπιστωθεί στατιστικά σημαντική συσχέτιση. Ίσως επίσης η άσκηση σε νεαρή ηλικία να μην επηρεάζει τον κίνδυνο άνοιας αργότερα. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να το ξεκαθαρίσουμε», είπε ο Hwang.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η άσκηση σε νεαρή ηλικία δεν έχει οφέλη για τον εγκέφαλο, τόνισε ο νευρολόγος Clifford Segil από το Providence Saint John’s Health Center στη Σάντα Μόνικα, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Αν και η έρευνα εστίασε στη μέση και στην τρίτη ηλικία, τα οφέλη της άσκησης σε νεότερες ηλικίες είναι αυτά που σας επιτρέπουν να φτάσετε στα γηρατειά. Ένας καθιστικός τρόπος ζωής στη νεότητα προκαλεί πολύ περισσότερα προβλήματα υγείας από την απώλεια μνήμης στα γεράματα. Μόνο όσοι καταφέρνουν να περάσουν τη μέση ηλικία χωρίς εγκεφαλικά, καρδιακά επεισόδια, καρκίνο ή ατυχήματα φτάνουν να ανησυχούν για την απώλεια μνήμης. Οι υγιεινές συνήθειες που ξεκινούν νωρίς στη ζωή σάς δίνουν τη δυνατότητα να ζήσετε αρκετά για να σας απασχολήσει η μνήμη σας αργότερα. Ξεκινήστε τώρα και συνεχίστε όσο μεγαλώνετε», επισήμανε ο νευρολόγος.
Η σωματική δραστηριότητα είναι σημαντική σε κάθε ηλικία
Ο Segil σχολίασε ότι χάρηκε που είδε μια μελέτη που δείχνει πως η σωματική δραστηριότητα στη μέση και στην τρίτη ηλικία συνδέεται με λιγότερη απώλεια μνήμης και χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας.
«Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να μελετούμε πώς ο τρόπος ζωής επηρεάζει τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία με την ηλικία. Οτιδήποτε μπορεί να καθυστερήσει ή να μειώσει την απώλεια μνήμης πρέπει να προωθείται, γιατί τα φάρμακα που έχουμε διαθέσιμα σήμερα έχουν περιορισμένα αποτελέσματα.
Λέω συχνά στους ασθενείς μου ότι η πρόληψη αξίζει περισσότερο από τη θεραπεία. Δεν υπάρχουν ακόμη αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης για την απώλεια μνήμης, και ακόμη και οι θεραπείες που στοχεύουν στην αμυλοειδή πρωτεΐνη δεν έχουν δείξει αξιοσημείωτα οφέλη στους ηλικιωμένους», σύμφωνα με τον Segil.
