Μια νέα μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ ρίχνει φως στα συναισθήματα των σκύλων και εξηγεί γιατί ορισμένοι είναι πιο φοβισμένοι, ενεργητικοί ή επιθετικοί από άλλους.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, είναι η πρώτη που δείχνει ότι συγκεκριμένα γονίδια που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των σκύλων σχετίζονται επίσης με χαρακτηριστικά όπως το άγχος, η κατάθλιψη και η ευφυΐα στους ανθρώπους.

Οι ερευνητές ανέλυσαν το γενετικό υλικό 1.300 σκύλων ράτσας γκόλντεν ριτρίβερ και το συνέκριναν με τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς τους, τα οποία αξιολογήθηκαν μέσα από αναλυτικά ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν τα αφεντικά τους. Έτσι εντόπισαν τα γονίδια που σχετίζονται με στοιχεία όπως η ικανότητα εκπαίδευσης, τα επίπεδα ενέργειας, ο φόβος προς αγνώστους και η επιθετικότητα προς άλλους σκύλους.

Στη συνέχεια, συγκρίνοντας τα ευρήματά τους με αντίστοιχα δεδομένα από ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι 12 από τα γονίδια των συγκεκριμένων σκύλων συνδέονται και με ανθρώπινα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς και συναισθημάτων.

«Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Παρέχουν ισχυρές αποδείξεις ότι οι άνθρωποι και οι σκύλοι μοιράζονται κοινές γενετικές ρίζες στη συμπεριφορά τους. Τα γονίδια που εντοπίσαμε επηρεάζουν συχνά τις συναισθηματικές καταστάσεις και τη συμπεριφορά και στα δύο είδη», εξήγησε η Eleanor Raffan, ερευνήτρια στο Τμήμα Φυσιολογίας, Ανάπτυξης και Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που ηγήθηκε της μελέτης.

Ένα από τα γονίδια, το PTPN1, βρέθηκε να σχετίζεται με την επιθετικότητα προς άλλους σκύλους. Το ίδιο γονίδιο, όταν εντοπίζεται στους ανθρώπους συνδέεται με την ευφυΐα και την κατάθλιψη στους ανθρώπους.

Μια άλλη παραλλαγή γονιδίου, που εντοπίστηκε σε σκύλους που φοβούνται άλλα ζώα, φαίνεται να επηρεάζει και στους ανθρώπους την τάση να ανησυχούν υπερβολικά μετά από κάποια αμήχανη στιγμή ή, αντίθετα, να έχουν υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι τα ευρήματα αυτά μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα που έχουν σκύλο να κατανοήσουν καλύτερα τον συναισθηματικό κόσμο των κατοικιδίων τους και να προσαρμόσουν ανάλογα την εκπαίδευση και τη φροντίδα τους.

«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά, κάνοντας ορισμένα σκυλιά πιο ευάλωτα στο στρες. Αν οι εμπειρίες της ζωής τους ενισχύσουν αυτή την ευαισθησία, μπορεί να αντιδρούν με τρόπους που εμείς θεωρούμε κακή συμπεριφορά, ενώ στην πραγματικότητα είναι αγχωμένα», εξήγησε ο Enoch Alex, ερευνητής στο ίδιο τμήμα και πρώτος συγγραφέας της μελέτης.

Ευφυΐα και συναισθηματική ευαισθησία

Η μελέτη έδειξε ότι η «ικανότητα εκπαίδευσης» στους σκύλους ράτσας γκόλντεν ριτρίβερ συνδέεται με το γονίδιο ROMO1, το οποίο στους ανθρώπους σχετίζεται με την ευφυΐα και τη συναισθηματική ευαισθησία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και τη συναισθηματική πλευρά της εκπαίδευσης, εκτός από την επιβράβευση των επιθυμητών συμπεριφορών.

Οι γνώσεις αυτές μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμες και για τη φροντίδα των ζώων, αφού η κατανόηση ότι μια συμπεριφορά, όπως ο φόβος σε έναν γκόλντεν ριτρίβερ, οφείλεται σε γονίδιο που σχετίζεται με το ανθρώπινο άγχος, μπορεί να οδηγήσει στη χρήση φαρμακευτικής αγωγής που μειώνει το άγχος.

Πώς τα γονίδια επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα

Τα γονίδια που εντοπίστηκαν δεν καθορίζουν άμεσα συγκεκριμένες συμπεριφορές ή συναισθήματα, αλλά επηρεάζουν τον τρόπο που ρυθμίζονται η συμπεριφορά και οι συναισθηματικές αντιδράσεις. Για παράδειγμα, σκύλοι που εμφανίζουν «μη κοινωνικό φόβο» (δηλαδή φόβο για πράγματα που δε σχετίζονται με κοινωνικές καταστάσεις, όπως είναι για παράδειγμα τα λεωφορεία ή τις ηλεκτρικές σκούπες) διαθέτουν ένα γονίδιο που στους ανθρώπους σχετίζεται με την ευερεθιστότητα, την ευαισθησία και την τάση να ζητούν βοήθεια για άγχος ή νευρικότητα.

«Αν ο σκύλος σας κρύβεται πίσω από τον καναπέ κάθε φορά που χτυπάει το κουδούνι, ίσως να δείξετε περισσότερη κατανόηση αν γνωρίζετε ότι είναι γενετικά προδιατεθειμένος να αισθάνεται πιο αγχωμένος και ευαίσθητος», ανέφερε η Anna Morros-Nuevo, ερευνήτρια στο ίδιο τμήμα του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

«Οι σκύλοι που ζουν στα σπίτια μας δεν μοιράζονται μόνο το περιβάλλον μας, αλλά ίσως και κάποιες από τις ψυχολογικές προκλήσεις της σύγχρονης ζωής. Τα κατοικίδιά μας μπορεί να αποτελέσουν εξαιρετικά μοντέλα για τη μελέτη ορισμένων ψυχιατρικών καταστάσεων που σχετίζονται με τα συναισθήματα», σημείωσε ο Daniel Mills, ειδικός στη συμπεριφορά των ζώων στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν, ο οποίος συμμετείχε επίσης στη μελέτη.