Όλοι γνωρίζουμε ότι κάποιες τροφές είναι πιο υγιεινές από άλλες. Εκείνο όμως που δεν είναι τόσο ευρέως αναγνωρισμένο είναι η δύναμη που μπορεί να έχει ο σωστός συνδυασμός τους. Η τροφή δεν είναι απλώς πηγή ενέργειας, πρωτεΐνης και φυτικών ινών — σήμερα γνωρίζουμε πολύ καλύτερα ότι μπορεί να προλάβει και να προστατεύσει από σοβαρά προβλήματα υγείας.
Η επίδραση της διατροφής στα επίπεδα της χοληστερίνης, του σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης και της φλεγμονής είναι καθοριστική — και αυτά τα προβλήματα αποτελούν βασικούς παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα, εγκεφαλικό, καρδιοπάθειες, άνοια και καρκίνο.
Ένας γιατρός του NHS με εμπειρία 20 ετών, ο Dr Karan Rajan, επισήμανε πρόσφατα έναν ιδιαίτερα απλό αλλά αποτελεσματικό συνδυασμό τροφών, που όπως λέει, λειτουργεί ως «υπερδύναμη προστασίας του εγκεφάλου». Σε ανάρτησή του στο TikTok, εξήγησε: «Αν φάτε μαζί μύρτιλα και καρύδια, οι πολυφαινόλες των μύρτιλων συνδυάζονται με τα ωμέγα-3 λιπαρά των καρυδιών και δημιουργούν έναν εξαιρετικό μηχανισμό προστασίας για τον εγκέφαλο».
Ποια είναι η σχέση της διατροφής με τη λειτουργία του εγκεφάλου και την άνοια
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η διατροφή και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν άμεσα την υγεία και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Όπως αναφέρεται σε σχετική δημοσίευση στη National Library of Medicine: «Η διατροφή, η άσκηση και γενικά οι καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν τη γνωστική μας ικανότητα. Σήμερα ξέρουμε πως ορισμένα θρεπτικά συστατικά επηρεάζουν τον εγκέφαλο σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο».
Στο ίδιο πνεύμα, η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ επισημαίνει ότι «οι τροφές που κάνουν καλό στον εγκέφαλο είναι συνήθως και εκείνες που προστατεύουν την καρδιά και τα αγγεία».
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όπως το σπανάκι και το μπρόκολο), τα λιπαρά ψάρια (όπως ο σολομός και το σκουμπρί), τα μούρα, το τσάι, ο καφές και οι ξηροί καρποί.
Παράλληλα, η σημασία του εντερικού μικροβιώματος για τη συνολική ευεξία αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο, με επιστήμονες να τονίζουν ότι συνδέεται τόσο με τη λειτουργία του εγκεφάλου όσο και με την ψυχική υγεία. Κάποιοι μάλιστα το αποκαλούν «δεύτερο εγκέφαλο».
Τα οφέλη των καρυδιών για τον εγκέφαλο
Οι ειδικοί του Χάρβαρντ εξηγούν ότι οι ξηροί καρποί είναι εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης και καλών λιπαρών. Ιδιαίτερα τα καρύδια φαίνεται να έχουν θετική επίδραση στη μνήμη. Έρευνα από το UCLA έδειξε ότι όσοι καταναλώνουν περισσότερα καρύδια έχουν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ γνωστικών λειτουργιών.
Ο λόγος; Τα καρύδια είναι πλούσια σε άλφα-λινολενικό οξύ (ALA), ένα φυτικής προέλευσης ωμέγα-3 λιπαρό, το οποίο σχετίζεται με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και καλύτερη λειτουργία των αγγείων. Κι αυτά είναι καλά νέα όχι μόνο για την καρδιά, αλλά και για τον εγκέφαλο.
Τι προσφέρουν τα μύρτιλα και οι πολυφαινόλες;
Οι φυσικές χρωστικές των μύρτιλων, που δίνουν και το χαρακτηριστικό τους χρώμα, έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και συμβάλλουν στη βελτίωση της μνήμης. Σύμφωνα με μελέτη από το Brigham and Women’s Hospital του Χάρβαρντ, οι γυναίκες που κατανάλωναν δύο ή περισσότερες μερίδες μύρτιλα ή φράουλες την εβδομάδα παρουσίασαν καθυστέρηση στην έκπτωση της μνήμης έως και 2,5 χρόνια.
Άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Biomolecules, αναφέρει ότι η τακτική κατανάλωση φρούτων πλούσιων σε πολυφαινόλες — όπως τα μύρτιλα — μπορεί να καθυστερήσει την εγκεφαλική γήρανση και την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών παθήσεων, λόγω της αντιοξειδωτικής και αντιφλεγμονώδους δράσης τους.
Ο ρόλος των ωμέγα-3 λιπαρών
Τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του εγκεφάλου σε κάθε ηλικία. Τα EPA, DHA και ALA είναι βασικά ωμέγα-3, με το DHA να θεωρείται το πιο σημαντικό για τη λειτουργία των νευρώνων.
Όπως αναφέρει σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Cureus, η κατανάλωση ωμέγα-3 ενισχύει τη μνήμη, τη μάθηση και τη ροή αίματος στον εγκέφαλο. Επιπλέον, αυτά τα λιπαρά έχουν προστατευτική δράση έναντι της νευροεκφύλισης και είναι καλά ανεκτά από τον οργανισμό, με χαμηλό κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.
Γιατί έχει σημασία να τα καταναλώνετε μαζί
Όπως τονίζεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, αν και είναι ευρέως αναγνωρισμένα τα οφέλη των καρυδιών και των μύρτιλων ξεχωριστά, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ο συνδυασμός τους μπορεί να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη γνωστική λειτουργία.
Η συνέργεια των θρεπτικών και βιοδραστικών συστατικών τους φαίνεται πως δρα πιο αποτελεσματικά όταν καταναλώνονται μαζί. Η μελέτη καταλήγει ότι η τακτική κατανάλωση ξηρών καρπών και μούρων μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά στην πρόληψη και αντιμετώπιση νευροεκφυλιστικών ασθενειών και της έκπτωσης της εγκεφαλικής λειτουργίας με την ηλικία.
