Το άγχος αποτελεί έναν από τους πιο συχνούς παράγοντες που επηρεάζουν τις διατροφικές μας συνήθειες, οδηγώντας πολλούς ανθρώπους στην υπερκατανάλωση τροφής. Η σύνδεση αυτή, γνωστή ως «φαγητό από στρες», βασίζεται στις βιοχημικές αλλαγές που προκαλεί το στρες στον οργανισμό και στην επίδρασή τους στις ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη.

Βραχυπρόθεσμα, το άγχος μπορεί να μειώσει την όρεξη. Το νευρικό σας σύστημα ενεργοποιεί τα επινεφρίδια, τα οποία απελευθερώνουν επινεφρίνη ή αδρεναλίνη. Αυτή η ορμόνη προετοιμάζει τον οργανισμό για την αντίδραση «μάχης ή φυγής», μειώνοντας προσωρινά την επιθυμία για φαγητό, σύμφωνα με το Χάρβαρντ. Όταν όμως το στρες παραμένει ή γίνεται χρόνια κατάσταση, ενεργοποιείται μια άλλη ορμόνη, η κορτιζόλη. Η αυξημένη κορτιζόλη ενισχύει την όρεξη και μπορεί να αυξήσει την προτίμηση για τροφές πλούσιες σε λιπαρά και ζάχαρη, λειτουργώντας ως μηχανισμός παρηγοριάς.

Η επίδραση αυτή δεν περιορίζεται μόνο στην ποσότητα τροφής που καταναλώνετε, αλλά επηρεάζει και τις προτιμήσεις σας. Μελέτες σε ανθρώπους και ζώα δείχνουν ότι η συναισθηματική δυσφορία και η ένταση του στρες ενισχύουν την πρόσληψη τροφών που παρέχουν άμεση ικανοποίηση, όπως γλυκά και λιπαρά σνακ. Επιπλέον, η κορτιζόλη σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα ινσουλίνης μπορεί να επηρεάσει την αίσθηση πείνας, ενώ η γκρελίνη, η «ορμόνη της πείνας», μπορεί να συμμετέχει στη διαδικασία.

Υπάρχουν επίσης διαφορές ανάμεσα στα φύλα ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζουν το στρες. Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες τείνουν να στρέφονται περισσότερο στο φαγητό, ενώ οι άνδρες σε κάπνισμα ή αλκοόλ. Παράλληλα, άτομα που είναι ήδη υπέρβαρα φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο από το στρες στην αύξηση βάρους, πιθανόν λόγω υψηλότερων επιπέδων ινσουλίνης και αυξημένης ευαισθησίας στην κορτιζόλη.

Άλλες επιπτώσεις του άγχους στο σώμα σας

Η υπερκατανάλωση τροφής υπό πίεση δεν είναι η μόνη συνέπεια του στρες. Το άγχος συχνά μειώνει την ποιότητα του ύπνου, περιορίζει τη σωματική δραστηριότητα και αυξάνει την κατανάλωση αλκοόλ, στοιχεία που συμβάλλουν επιπλέον στην αύξηση του σωματικού βάρους.

Για να αποφύγετε την υπερφαγία λόγω στρες, είναι σημαντικό να βρείτε στρατηγικές που ανακουφίζουν το άγχος χωρίς να καταφεύγετε στο φαγητό. Ο διαλογισμός, η γιόγκα, το τάι τσι και η άσκηση γενικότερα μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα κορτιζόλης και να βελτιώσουν την ικανότητά σας να ελέγχετε τις παρορμήσεις για φαγητό. Η κοινωνική υποστήριξη από φίλους και οικογένεια επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην αμβλύτητα του στρες. Τέλος, η διαχείριση του περιβάλλοντος διατροφής, όπως η απομάκρυνση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λιπαρά από το σπίτι, μπορεί να περιορίσει τις επιπλέον θερμίδες που καταναλώνετε υπό πίεση.

Συνολικά, η κατανόηση της σχέσης μεταξύ στρες, ορμονών και διατροφικής συμπεριφοράς αποτελεί κρίσιμο βήμα για την πρόληψη της υπερφαγίας και τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Με προνοητική διαχείριση του στρες και υιοθέτηση υγιεινών πρακτικών, μπορείτε να προστατεύσετε την υγεία σας και να μειώσετε τις αρνητικές επιπτώσεις του άγχους στη διατροφή σας.