Οι βαφές μαλλιών χρησιμοποιούνται ευρέως και μπορεί να περιέχουν διάφορους τύπους χημικών ουσιών. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν εξετάσει κατά πόσο η χρήση τους μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου.

Δείτε παρακάτω όλα τα στοιχεία, σύμφωνα με το American Cancer Society:

Τύποι βαφών μαλλιών

Οι βαφές μαλλιών διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους ως προς τη χημική τους σύσταση. Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι:

• Προσωρινές: Καλύπτουν την επιφάνεια της τρίχας χωρίς να εισχωρούν στο εσωτερικό της. Το χρώμα φεύγει συνήθως μετά από 1 με 2 λουσίματα.
• Ημιμόνιμες: Διεισδύουν στον άξονα της τρίχας και διαρκούν συνήθως για 5 έως 10 λουσίματα.
• Μόνιμες (οξειδωτικές): Προκαλούν χημικές αλλαγές στην τρίχα, με αποτέλεσμα το χρώμα να παραμένει μέχρι να αντικατασταθεί η τρίχα από νέα. Είναι οι πιο διαδεδομένες βαφές, καθώς προσφέρουν μακροχρόνιο αποτέλεσμα. Ορισμένες φορές αναφέρονται ως «βαφές πίσσας λιθανθράκα» λόγω κάποιων συστατικών τους. Περιέχουν άχρωμες ενώσεις, όπως αρωματικές αμίνες και φαινόλες, που μετατρέπονται σε χρωστικές με τη βοήθεια του οξυζενέ (υπεροξείδιο του υδρογόνου). Όσο πιο σκούρα η απόχρωση, τόσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα σε αυτές τις ουσίες.

Οι περισσότερες ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο καρκίνου αφορούν τις ημιμόνιμες και τις μόνιμες βαφές. Ιδιαίτερα στις σκούρες αποχρώσεις, επειδή περιέχουν περισσότερα από τα ύποπτα συστατικά.

Βαφές μαλλιών: Πώς μπορεί να εκτεθεί κάποιος στα χημικά

Όταν βάφετε τα μαλλιά σας ή τα βάφει κάποιος άλλος, μικρές ποσότητες των χημικών συστατικών μπορεί να περάσουν στο σώμα είτε μέσω του δέρματος είτε μέσω των ατμών που εισπνέετε κατά τη διαδικασία.

Τα άτομα που έρχονται συστηματικά σε επαφή με βαφές λόγω επαγγέλματος -όπως κομμωτές και κουρείς= είναι πιθανό να εκτίθενται περισσότερο σε σχέση με όσους βάφουν τα μαλλιά τους περιστασιακά. Οι περισσότερες ανησυχίες για ενδεχόμενο κίνδυνο καρκίνου σχετίζονται κυρίως με τους επαγγελματίες.

Μπορούν οι βαφές μαλλιών να προκαλέσουν καρκίνο;

Η πιθανή σύνδεση μεταξύ βαφών μαλλιών και καρκίνου μελετάται εδώ και πολλά χρόνια. Οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί κυρίως στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, σε αιματολογικούς καρκίνους (όπως λευχαιμία και λέμφωμα) και στον καρκίνο του μαστού.

Τι δείχνουν οι μελέτες;

Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν δύο βασικά είδη μελετών για να εξετάσουν αν μια ουσία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο:

• Εργαστηριακές μελέτες, δηλαδή πειράματα σε ζώα ή σε κύτταρα στο εργαστήριο.
• Μελέτες σε ανθρώπους, γνωστές ως επιδημιολογικές μελέτες.

Καμία από τις δύο δεν αρκεί από μόνη της για ασφαλή συμπεράσματα, οπότε οι ειδικοί λαμβάνουν υπόψη και τα δύο είδη.

Η αξιολόγηση των βαφών μαλλιών είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Οι βαφές περιέχουν χιλιάδες διαφορετικά χημικά, ενώ τα συστατικά τους έχουν αλλάξει με την πάροδο των ετών. Στις πρώτες δεκαετίες χρήσης τους, πολλές περιείχαν αρωματικές αμίνες, οι οποίες αργότερα διαπιστώθηκε ότι προκαλούν καρκίνο σε πειραματόζωα. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, οι εταιρείες άρχισαν να αφαιρούν ή να τροποποιούν αυτά τα συστατικά. Για τον λόγο αυτό, πολλές μελέτες διαχωρίζουν τη χρήση βαφών σε «πριν» και «μετά» το 1980.

Τι έχουν δείξει οι εργαστηριακές μελέτες

Ορισμένα συστατικά των βαφών (κυρίως αρωματικές αμίνες) έχουν προκαλέσει καρκίνο σε πειραματόζωα όταν χορηγήθηκαν σε μεγάλες ποσότητες και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Παρόλο που έχει φανεί πως μέρος της βαφής απορροφάται από το δέρμα και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, οι περισσότερες μελέτες δεν βρήκαν ξεκάθαρη συσχέτιση με καρκίνο.

Δεν είναι ακόμη σαφές πόσο σχετίζονται τα αποτελέσματα αυτά με την πραγματική χρήση βαφών από ανθρώπους.

Τι δείχνουν οι μελέτες σε ανθρώπους

Οι περισσότερες μελέτες έχουν εξετάσει τη σύνδεση των βαφών με:

• Καρκίνο της ουροδόχου κύστης
• Μη-Hodgkin λέμφωμα
• Λευχαιμία
• Καρκίνο του μαστού

Και πάλι, οι μελέτες διακρίνουν:

• Άτομα που βάφουν τα μαλλιά τους συστηματικά
• Άτομα που εκτίθενται λόγω επαγγέλματος

Ποιοι καρκίνοι έχουν συνδεθεί με τις βαφές μαλλιών

• Ουροδόχος κύστη: Στους επαγγελματίες του χώρου (κομμωτές), αρκετές μελέτες δείχνουν μικρή αλλά σταθερή αύξηση στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Αντίθετα, σε όσους βάφουν τα μαλλιά τους δεν φαίνεται να υπάρχει ξεκάθαρη σύνδεση.
• Αιματολογικοί καρκίνοι: Τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα. Ορισμένες μελέτες δείχνουν αυξημένο κίνδυνο συγκεκριμένων τύπων μη-Hodgkin λεμφώματος σε γυναίκες που ξεκίνησαν να βάφουν τα μαλλιά τους πριν το 1980 ή χρησιμοποιούν σκούρες αποχρώσεις. Κάποιες μελέτες για τη λευχαιμία καταλήγουν σε παρόμοια συμπεράσματα, αλλά άλλες δεν δείχνουν καμία αύξηση κινδύνου.
• Καρκίνος του μαστού: Οι περισσότερες μελέτες δεν έχουν βρει ξεκάθαρη σύνδεση, αν και κάποια πιο πρόσφατα δεδομένα δείχνουν μια ενδεχόμενη συσχέτιση, κυρίως με συγκεκριμένους υποτύπους καρκίνου.
• Άλλοι τύποι καρκίνου: Οι διαθέσιμες μελέτες είναι πολύ περιορισμένες για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Τι λένε οι αρμόδιοι οργανισμοί

Ορισμένοι εθνικοί και διεθνείς οργανισμοί αξιολογούν κατά πόσο διάφορες ουσίες μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο. Η American Cancer Society βασίζεται σε αυτούς τους οργανισμούς για την τεκμηριωμένη αξιολόγηση του κινδύνου.

Με βάση μελέτες σε ανθρώπους και σε εργαστήρια, ορισμένοι οργανισμοί έχουν κατατάξει τις βαφές ή τα συστατικά τους ως πιθανά καρκινογόνα.

Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC): Αποτελεί μέρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Έχει καταλήξει στο ότι η επαγγελματική έκθεση σε βαφές (όπως συμβαίνει με κομμωτές) είναι «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο», κυρίως λόγω των δεδομένων για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Όσον αφορά την προσωπική χρήση βαφών, ο οργανισμός θεωρεί ότι «δεν μπορεί να ταξινομηθεί» ως προς το αν είναι καρκινογόνα, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα.

Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας των ΗΠΑ (NTP): Συνεργασία των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, του CDC και της FDA. Δεν έχει κατατάξει επίσημα τις βαφές ως καρκινογόνες, όμως ορισμένα από τα συστατικά τους έχουν χαρακτηριστεί ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο».