Οι ενήλικες που πάσχουν από παθήσεις φλεγμονής των ούλων (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα) είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν αλλοιώσεις στη λευκή ουσία του εγκεφάλου, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, Neurology Open Access. Οι αλλοιώσεις αυτές, γνωστές εμφανίζονται ως μικρά φωτεινά σημεία στις εγκεφαλικές απεικονίσεις και θεωρείται ότι αντιπροσωπεύουν περιοχές ιστικής βλάβης.
Η λευκή ουσία αποτελείται από δεσμίδες νευρικών ινών που επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου. Όταν αυτός ο ιστός υποστεί βλάβη, μπορεί να επηρεαστούν η μνήμη, η σκέψη, η ισορροπία και ο συντονισμός, ενώ έχει συνδεθεί και με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι αλλοιώσεις της λευκής ουσίας αυξάνονται συνήθως με την ηλικία και θεωρούνται δείκτης υποκείμενης εγκεφαλικής βλάβης. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι η χρόνια φλεγμονή στη στοματική κοιλότητα μπορεί να επηρεάζει την υγεία των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου, αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να αποσαφηνιστεί πώς ακριβώς συνδέονται οι δύο παράγοντες.
Η σχέση ανάμεσα στη στοματική και την εγκεφαλική υγεία
«Η μελέτη αυτή δείχνει μια σύνδεση ανάμεσα στην ασθένεια των ούλων και στις υπερεντάσεις λευκής ουσίας, υποδεικνύοντας ότι η στοματική υγεία μπορεί να παίζει ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου που μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε», εξήγησε ο Souvik Sen από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας στην Κολούμπια. «Αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί πλήρως αυτή η σχέση, τα ευρήματα ενισχύουν τη διαρκώς αυξανόμενη ένδειξη ότι η καλή φροντίδα του στόματος μπορεί να συμβάλει σε έναν πιο υγιή εγκέφαλο».
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε 1.143 ενήλικες με μέση ηλικία τα 77 έτη. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε οδοντιατρική εξέταση για να εκτιμηθεί η κατάσταση των ούλων τους. Από αυτούς, 800 είχαν ασθένεια των ούλων, ενώ 343 όχι. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν επίσης σε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, προκειμένου να εντοπιστούν ενδείξεις εγκεφαλικής νόσου μικρών αγγείων, μιας κατάστασης που αφορά βλάβες στα πολύ μικρά αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.
Αυτού του τύπου οι αλλοιώσεις μπορεί να εμφανιστούν στις απεικονίσεις ως υπερεντάσεις λευκής ουσίας, μικροαιμορραγίες ή κενοτοπιώδη εμφράγματα. Όλα αυτά γίνονται συχνότερα με την ηλικία και συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, προβλήματα μνήμης και δυσκολίες στην κίνηση.
Πώς μετρήθηκαν οι αλλαγές στον εγκέφαλο
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν ασθένεια των ούλων εμφάνιζαν μεγαλύτερο μέσο όγκο υπερεντάσεων λευκής ουσίας, ο οποίος αντιστοιχούσε στο 2,83% του συνολικού όγκου του εγκεφάλου, σε σύγκριση με το 2,52% σε όσους δεν είχαν. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με τον όγκο αυτών των υπερεντάσεων. Όσοι βρίσκονταν στην υψηλότερη κατηγορία είχαν πάνω από 21,36 κυβικά εκατοστά (cm³) προσβεβλημένου ιστού, ενώ όσοι στην χαμηλότερη λιγότερα από 6,41 cm³.
Μεταξύ των ατόμων με ασθένεια των ούλων, το 28% ανήκε στην ομάδα με τον μεγαλύτερο όγκο υπερεντάσεων, έναντι 19% όσων δεν είχαν τη συγκεκριμένη πάθηση. Αφού ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η φυλή, η αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης και το κάπνισμα, οι συμμετέχοντες με ασθένεια των ούλων είχαν 56% μεγαλύτερη πιθανότητα να ανήκουν στην ομάδα με τη σοβαρότερη βλάβη της λευκής ουσίας.
Οι ερευνητές δεν εντόπισαν συσχέτιση ανάμεσα στην ασθένεια των ούλων και σε άλλους τύπους αλλοιώσεων που σχετίζονται με τη νόσο των μικρών αγγείων, όπως οι εγκεφαλικές μικροαιμορραγίες και τα κενοτοπιώδη εμφράγματα. Αυτό δείχνει ότι η παρατηρηθείσα σύνδεση αφορά πιθανότατα συγκεκριμένα τη λευκή ουσία και όχι όλα τα είδη αγγειακής βλάβης στον εγκέφαλο.
Γιατί η στοματική φροντίδα μπορεί να προστατεύει τον εγκέφαλο
«Η ασθένεια των ούλων μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί», σημείωσε ο Sen. «Αν μελλοντικές μελέτες επιβεβαιώσουν αυτή τη σύνδεση, ίσως ανοίξει ένας νέος δρόμος για τη μείωση της εγκεφαλικής νόσου μικρών αγγείων, εστιάζοντας στην αντιμετώπιση της στοματικής φλεγμονής. Προς το παρόν, τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν ότι η σωστή οδοντιατρική φροντίδα μπορεί να στηρίζει τη μακροχρόνια υγεία του εγκεφάλου».
Πώς θα φροντίσετε τη στοματική σας υγιεινή
1. Βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα
Βουρτσίζετε τα δόντια σας τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ, για δύο λεπτά κάθε φορά. Χρησιμοποιείτε μαλακή οδοντόβουρτσα και φθοριούχο οδοντόκρεμα. Η υπερβολική πίεση μπορεί να τραυματίσει τα ούλα, οπότε η τεχνική έχει μεγαλύτερη σημασία από τη δύναμη.
2. Καθημερινή χρήση οδοντικού νήματος
Η πλάκα και τα υπολείμματα τροφών που παραμένουν ανάμεσα στα δόντια ευνοούν τη φλεγμονή. Το οδοντικό νήμα ή τα μεσοδόντια βουρτσάκια απομακρύνουν αυτά τα υπολείμματα και μειώνουν τον κίνδυνο ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας.
3. Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο
Η επίσκεψη στον οδοντίατρο για έλεγχο και καθαρισμό μία ή δύο φορές το χρόνο (εφόσον τα δόντια και τα ούλα σας είναι υγιή) βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση προβλημάτων όπως ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα ή τερηδόνα, πριν εξελιχθούν σε πιο σοβαρές καταστάσεις. Επιπλέον, ο καθαρισμός απομακρύνει την πέτρα και την πλάκα που δεν απομακρύνεται από το καθημερινό βούρτσισμα.
4. Σωστή διατροφή
Η διατροφή επηρεάζει άμεσα τη στοματική υγεία. Περιορίστε τη ζάχαρη και τα όξινα τρόφιμα που φθείρουν το σμάλτο και ευνοούν τα βακτήρια. Προτιμήστε φρούτα, λαχανικά, πρωτεΐνες, γαλακτοκομικά και τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη C, που ενισχύουν τα ούλα.
5. Αποφυγή καπνίσματος
Το κάπνισμα είναι ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες κινδύνου για ασθένεια των ούλων. Εμποδίζει την επούλωση, μειώνει την κυκλοφορία στα ούλα και αυξάνει τον κίνδυνο απώλειας δοντιών και περιοδοντίτιδας.
