«Η γρίπη εμφανίζεται κάθε χειμώνα, όμως φέτος κάτι φαίνεται να είναι διαφορετικό», αναφέρει πρόσφατο ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στο BBC.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τους ειδικούς, η νέα μετάλλαξη του ιού της γρίπης που παρατηρήθηκε το καλοκαίρι έχει προκαλέσει μια εποχική έξαρση στη Βρετανία πάνω από 1 μήνα νωρίτερα απ’ ό,τι συνήθως.
«Φαίνεται να ξεφεύγει εν μέρει από την ανοσία μας και πρόκειται για έναν τύπο γρίπης που είναι πιο σοβαρός. Κορυφαίοι ειδικοί στη γρίπη εκτιμούν ότι δεν θα ήταν έκπληξη αν φέτος δούμε τη χειρότερη περίοδο γρίπης της τελευταίας δεκαετίας», γράφει η βρετανική εφημερίδα.
Μάλιστα, όπως είπε η καθηγήτρια Nicola Lewis, διευθύντρια του Παγκόσμιου Κέντρου Γρίπης στο Francis Crick Institute: «Έχουμε καιρό να δούμε έναν ιό σαν αυτόν, η συμπεριφορά του είναι ασυνήθιστη. Με ανησυχεί, φυσικά. Δεν πανικοβάλλομαι, αλλά ανησυχώ».
Τι πρέπει να ξέρετε
Οι επιστήμονες παρακολουθούν συνεχώς την εξέλιξη των ιών της γρίπης, καθώς μεταλλάσσονται διαρκώς και το εμβόλιο πρέπει να προσαρμόζεται κάθε χρόνο.
Όπως εξηγούν, ο ιός εξελίσσεται σταδιακά, με μικρές αλλαγές. Όμως κάποιες φορές, όπως τον Ιούνιο, σημειώνεται μια ξαφνική και σημαντική μετάλλαξη.
«Επτά μεταλλάξεις εντοπίστηκαν σε ένα στέλεχος εποχικής γρίπης H3N2, οδηγώντας σε ταχεία αύξηση των αναφορών για το νέο στέλεχος, όπως ανέφερε ο καθηγητής Derek Smith», διευθυντής του Κέντρου Εξέλιξης Παθογόνων του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ.
«Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εξαπλωθεί παγκοσμίως, οπότε αναμένεται να δούμε αύξηση σύντομα», σημείωσε ο καθηγητής Smith.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο, με την επιστροφή των παιδιών στα σχολεία, τη μικρότερη μέρα και τη μείωση της θερμοκρασίας, τα κρούσματα άρχισαν να αυξάνονται σε διάφορες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία.
Οι επιστήμονες εξετάζουν ακόμη τον ρόλο των μεταλλάξεων, αλλά θεωρούν ότι βοηθούν τον ιό να παρακάμπτει την ανοσία που έχουμε αποκτήσει μέσα από προηγούμενες λοιμώξεις και εμβολιασμούς.
«Είμαστε πολύ νωρίτερα από το συνηθισμένο», σχολίασε η καθηγήτρια Lewis. «Πιστεύω ότι φέτος θα έχουμε έντονη δραστηριότητα γρίπης».
Η ίδια εξήγησε ότι ο δείκτης R (δηλαδή πόσα άτομα μολύνει κάθε φορέας του ιού) φαίνεται αυξημένος. Συνήθως η εποχική γρίπη έχει δείκτη R γύρω στο 1,2, ενώ φέτος εκτιμάται στο 1,4.
Με απλά λόγια, αν 100 άτομα προσβληθούν από γρίπη, σε μια συνηθισμένη χρονιά θα τη μεταδώσουν σε περίπου 120 άτομα, ενώ φέτος σε 140.
Η χειρότερη περίοδος γρίπης της δεκαετίας;
«Είναι πολύ πιθανό να έχουμε μια δύσκολη χρονιά για τη γρίπη και αυτό θα συμβεί σύντομα, ήδη βρισκόμαστε σε φάση αύξησης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η φετινή έξαρση θα είναι χειρότερη από αρκετές χρονιές της τελευταίας δεκαετίας. Η εμπειρία δείχνει ότι η φετινή μορφή της γρίπης είναι πιο σοβαρή, ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους», ανέφερε ο καθηγητής Christophe Fraser, από το Ινστιτούτο Επιστημών Πανδημιών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Σε μια τυπική χρονιά, περίπου ένας στους πέντε ανθρώπους προσβάλλεται από γρίπη, αλλά φέτος αυτό το ποσοστό μπορεί να είναι υψηλότερο, προειδοποίησε.
Υπάρχουν πολλοί τύποι γρίπης, όμως οι νέες μεταλλάξεις εντοπίστηκαν στην ομάδα των ιών H3N2. «Ο H3 είναι πάντα πιο επιθετικός ιός, με μεγαλύτερο αντίκτυπο στον πληθυσμό», εξήγησε η καθηγήτρια Lewis.
Μόνο μερικώς αποτελεσματικά τα εμβόλια
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η βασική σύσταση είναι να κάνετε το εμβόλιο, εάν είστε άνω των 60 ετών ή εάν ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. ανοσοκατεσταλμένα άτομα, έγκυες κτλ.).
Ωστόσο, το φετινό εμβόλιο δεν ταιριάζει απόλυτα με το μεταλλαγμένο στέλεχος. Η σύνθεσή του αποφασίστηκε τον Φεβρουάριο, ώστε να παραχθούν εγκαίρως οι εκατομμύρια δόσεις, και η νέα μετάλλαξη εμφανίστηκε τον Ιούνιο.
«Μια μερική προστασία είναι καλύτερη από καμία, αλλά φέτος η αποτελεσματικότητα θα είναι πιθανότατα μικρότερη σε σχέση με χρονιές όπου το εμβόλιο ταιριάζει καλύτερα», εξήγησε ο καθηγητής Fraser. «Δεν είναι ιδανική κατάσταση, αλλά το εμβόλιο εξακολουθεί να βοηθά το σώμα να παράγει αντισώματα που αναγνωρίζουν τον ιό».
Σε κάθε περίπτωση, το μεγαλύτερο όφελος του εμβολίου αναμένεται να είναι η μείωση της σοβαρότητας της νόσησης, όχι απαραίτητα η πρόληψη της μόλυνσης ή της μετάδοσης.
Επιπλέον, το εμβόλιο προστατεύει από πολλαπλά στελέχη γρίπης, καθένα από τα οποία μπορεί να προκαλέσει δική του έξαρση.
«Όποια στελέχη κι αν κυκλοφορήσουν φέτος τον χειμώνα, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι το εμβόλιο θα προσφέρει προστασία στους πιο ευάλωτους, μειώνοντας τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και νοσηλείας», ανέφερε η γιατρός Mary Ramsay, διευθύντρια δημόσιων προγραμμάτων υγείας του Οργανισμού Υγειονομικής Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου.
