Η ομίχλη εγκεφάλου («brain fog») είναι μια συχνή ομάδα συμπτωμάτων που επηρεάζουν τον τρόπο που σκέφτεστε, θυμάστε και συγκεντρώνεστε. Όπως υποδηλώνει και η ονομασία της, η κατάσταση αυτή μοιάζει να «θολώνει» το μυαλό, δυσκολεύοντας ακόμα και απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως να παρακολουθήσετε μια συζήτηση, να ακολουθήσετε οδηγίες ή να θυμηθείτε τα βήματα μιας εργασίας.

Η ομίχλη εγκεφάλου μπορεί να εμφανιστεί μετά από κάποια ασθένεια, ως παρενέργεια φαρμάκων (όπως η χημειοθεραπεία) ή ως εκδήλωση μιας υποκείμενης πάθησης.

Πώς εκδηλώνεται η ομίχλη εγκεφάλου

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Σύμφωνα με την κλινική του Cleveland, συνήθως περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Σύγχυση
• Κόπωση
• Προβλήματα μνήμης
• Διακοπή της σκέψης στη μέση
• Νοητική εξάντληση
• Δυσκολία εύρεσης λέξεων
• Αργή σκέψη και μειωμένο χρόνο αντίδρασης
• Δυσκολία να κρατήσετε την προσοχή σας

Ομίχλη εγκεφάλου - Τα αίτια

Η ομίχλη εγκεφάλου μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Οι πιο συνηθισμένες είναι:

• Έλλειψη ύπνου
• Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο λύκος, η σκλήρυνση κατά πλάκας και η ινομυαλγία
• Διαβήτης και χαμηλά επίπεδα σακχάρου (υπογλυκαιμία)
• Ψυχικές διαταραχές, όπως άγχος ή κατάθλιψη
• Νευροαναπτυξιακές καταστάσεις, όπως η ΔΕΠΥ και οι διαταραχές του αυτιστικού φάσματος
• Ορμονικές αλλαγές, για παράδειγμα στην εγκυμοσύνη ή την εμμηνόπαυση
• Κακή διατροφή
• Στρες

Επίσης μπορεί να εμφανιστεί μετά από:

• Λοίμωξη COVID-19 (long COVID)
• Χημειοθεραπεία
• Παρατεταμένη νοσηλεία

Μελέτες δείχνουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον εγκέφαλο (νευροφλεγμονή), η οποία προσωρινά δυσκολεύει την επεξεργασία πληροφοριών.

Στην περίπτωση της COVID-19, νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι η ομίχλη εγκεφάλου μπορεί να συνδέεται με την παραμονή του ιού στο έντερο μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων. Η αλλαγή στο μικροβίωμα μειώνει την παραγωγή σεροτονίνης, ουσίας που επηρεάζει τη γνωστική λειτουργία, οδηγώντας σε θολούρα.

Πώς αντιμετωπίζεται η ομίχλη εγκεφάλου

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την ομίχλη εγκεφάλου. Ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει αρχικά αλλαγές στον τρόπο ζωής για να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό, όπως:

• Να βελτιώσετε τις συνήθειες ύπνου
• Να ακολουθείτε ισορροπημένη και θρεπτική διατροφή
• Να γυμνάζεστε τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα
• Να σημειώνετε σημαντικές πληροφορίες ώστε να μην τις ξεχνάτε
• Να κάνετε μικρά διαλείμματα μέσα στη μέρα
• Να κάνετε ψυχοθεραπεία, π.χ. γνωσιακή-συμπεριφορική

Αν τα μέτρα αυτά δεν επαρκούν, μπορεί να συστηθούν φάρμακα για συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως αντικαταθλιπτικά ή αντιφλεγμονώδη. Ο γιατρός θα σας ενημερώσει για τυχόν παρενέργειες και θα σας καθοδηγήσει στην αγωγή.

Πόσο διαρκεί η ομίχλη εγκεφάλου;

Η ομίχλη εγκεφάλου δεν έχει συγκεκριμένη διάρκεια. Μπορεί να κρατήσει μερικές ημέρες ή εβδομάδες, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις συνεχίζεται για μήνες ή και χρόνια. Αν διαπιστώσετε ότι επηρεάζει ουσιαστικά την ποιότητα ζωής σας, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε γιατρό ώστε να συζητήσετε επιλογές αντιμετώπισης.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια

Επικοινωνήστε με έναν γιατρό αν η ομίχλη εγκεφάλου επηρεάζει την καθημερινότητά σας. Αν ξεχνάτε συχνά ραντεβού, δυσκολεύεστε να ολοκληρώσετε απλές δραστηριότητες ή δεν μπορείτε να παρακολουθήσετε εύκολα μια συζήτηση, αξίζει να ζητήσετε ιατρική αξιολόγηση. Η ομίχλη εγκεφάλου είναι συχνή και ένας ειδικός μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε την αιτία και να βρείτε τρόπους διαχείρισης.