Με βάση τις τελευταίες έρευνες, το 30 – 60% περίπου των ενηλίκων στην Ελλάδα λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής, με τις πολυβιταμίνες να είναι μια από τις πιο δημοφιλείς επιλογές.

Κάτι που, ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουν όσοι λαμβάνουν πολυβιταμίνες είναι ότι τα συγκεκριμένα σκευάσματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπληρώματα αυτά μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων.

Αυτό συμβαίνει επειδή πολλές βιταμίνες και μέταλλα χρησιμοποιούν τις ίδιες οδούς απορρόφησης και μεταβολισμού, με αποτέλεσμα να «ανταγωνίζονται» μεταξύ τους ή με το φάρμακο. Έτσι, μπορεί να μειωθεί η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής ή να αλλοιωθεί η δράση της.

Αυτός είναι και ο λόγος που θα πρέπει πάντα να συζητάτε με το γιατρό σας, προτού ξεκινήσετε τη λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής, ιδίως εάν λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή.

Φάρμακα για τον θυρεοειδή

Η λεβοθυροξίνη, που συχνά χορηγείται σε ασθενείς με προβλήματα στο θυρεοειδή, είναι από τα φάρμακα που επηρεάζονται περισσότερο από τις πολυβιταμίνες. Το ασβέστιο και ο σίδηρος μπορούν να δεσμευτούν με τη λεβοθυροξίνη στο πεπτικό σύστημα, δημιουργώντας ενώσεις που εμποδίζουν την απορρόφησή της και μειώνουν την αποτελεσματικότητα της αγωγής.

Για να το αποφύγετε, πάρτε τη λεβοθυροξίνη νωρίς το πρωί, με άδειο στομάχι και μόνο με νερό, εξήγησε η διατροφολόγος Serena Pratt στο Eating Well. Στη συνέχεια, περιμένετε τουλάχιστον τέσσερις ώρες πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα που περιέχει ασβέστιο, σίδηρο ή μαγνήσιο, ώστε να απορροφηθεί σωστά το φάρμακο.

Αντιπηκτικά (βαρφαρίνη)

Η βαρφαρίνη χρησιμοποιείται για την πρόληψη των θρόμβων, εμποδίζοντας τη δράση της βιταμίνης Κ, η οποία είναι απαραίτητη για την ομαλή πήξη του αίματος. Επειδή πολλές πολυβιταμίνες περιέχουν μικρές ποσότητες βιταμίνης Κ, η έναρξη ή η διακοπή της λήψης τους μπορεί να επηρεάσει τη δράση της βαρφαρίνης.

Δεν χρειάζεται να αποφεύγετε εντελώς τις πολυβιταμίνες, αλλά είναι σημαντικό να υπάρχει συνέπεια και φυσικά πρότερη συνεννόηση με το γιατρό σας. Η Pratt εξήγησε ότι οι διακυμάνσεις στην πρόσληψη βιταμίνης Κ μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας ή να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας. Αν παρατηρήσετε ασυνήθιστη αιμορραγία, οίδημα στα πόδια ή εάν δείτε πως μελανιάζετε πιο εύκολα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχει αλλάξει η ισορροπία στην πήξη του αίματός σας.

Αντιβιοτικά (τετρακυκλίνες και φθοριοκινολόνες)

Ορισμένα αντιβιοτικά, όπως η δοξυκυκλίνη ή η σιπροφλοξασίνη, μπορούν να δεσμευτούν με μέταλλα που περιέχονται στις πολυβιταμίνες (όπως μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο και ψευδάργυρο) μειώνοντας έτσι την αποτελεσματικότητά τους. Αν ληφθούν ταυτόχρονα, το αντιβιοτικό μπορεί να μην φτάσει στα θεραπευτικά επίπεδα που χρειάζονται, εξήγησε η ιατρός αποκατάστασης Erica Park.

Για να το αποφύγετε, φροντίστε να μεσολαβούν τουλάχιστον δύο ώρες ανάμεσα στη λήψη του αντιβιοτικού και της πολυβιταμίνης. Αν το αντιβιοτικό πρέπει να λαμβάνεται πολλές φορές μέσα στην ημέρα, ζητήστε από τον φαρμακοποιό σας να σας βοηθήσει να οργανώσετε ένα πρόγραμμα που μειώνει τον κίνδυνο επικάλυψης.

Φάρμακα για την οστεοπόρωση (διφωσφονικά)

Τα διφωσφονικά, όπως η αλενδρονάτη (Fosamax), είναι πολύ ευαίσθητα ως προς την απορρόφηση. Πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι και μόνο με σκέτο νερό, καθώς ακόμη και μικρές ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου ή άλλων μετάλλων από μια πολυβιταμίνη μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητά τους.

«Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν καλύτερα όταν λαμβάνονται μόνα τους: χωρίς φαγητό, χωρίς καφέ και σίγουρα χωρίς συμπληρώματα ταυτόχρονα», εξήγησε η Park. Συνιστάται να περιμένετε τουλάχιστον δύο ώρες μετά τη λήψη ενός διφωσφονικού πριν πάρετε πολυβιταμίνη.

Διουρητικά

Τα διουρητικά, που χρησιμοποιούνται συχνά για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι νεφροί διαχειρίζονται ηλεκτρολύτες όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο και το κάλιο. Η λήψη μιας πολυβιταμίνης που περιέχει αυτά τα μέταλλα μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση και τον μεταβολισμό τους.

Τα θειαζιδικά διουρητικά αυξάνουν την κατακράτηση ασβεστίου μειώνοντας την αποβολή του μέσω των ούρων, ενώ τα διουρητικά αγκύλης μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες μαγνησίου, καλίου και ασβεστίου.

Αν λαμβάνετε θειαζιδικά διουρητικά, η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου από πολυβιταμίνες ή άλλα συμπληρώματα μπορεί να ανεβάσει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, κάτι που σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ναυτία, σύγχυση ή αρρυθμίες, ανέφερε η Park. Οι γιατροί συνιστούν συχνά έλεγχο ηλεκτρολυτών με αιματολογικές εξετάσεις πριν προσθέσετε συμπληρώματα, για να αποφύγετε πιθανές αλληλεπιδράσεις.

Αντιόξινα και αναστολείς αντλίας πρωτονίων

Η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων που μειώνουν την οξύτητα του στομάχου (όπως οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) τύπου ομεπραζόλης ή ορισμένα αντιόξινα) μπορεί να μειώσει την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών όπως η βιταμίνη Β12, το μαγνήσιο και ο σίδηρος.

Το γαστρικό οξύ βοηθά στην απελευθέρωση αυτών των συστατικών από τις τροφές και τα συμπληρώματα, επομένως η χαμηλή οξύτητα μπορεί με τον καιρό να περιορίσει την απορρόφησή τους. Επειδή οι PPIs μειώνουν συνεχώς το οξύ του στομάχου, καλό είναι να συζητήσετε με τον γιατρό σας εναλλακτικές επιλογές, όπως υπογλώσσια μορφή βιταμίνης Β12, ενέσεις ή σκευάσματα που δεν βασίζονται στο γαστρικό οξύ για την απορρόφηση. Για τα αντιόξινα, η Pratt συνέστησε να παίρνετε την πολυβιταμίνη σας σε διαφορετική ώρα της ημέρας.