Ερευνητές διαπίστωσαν ότι η λήψη παρακεταμόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενδέχεται να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νευροαναπτυξιακών διαταραχών στα παιδιά, όπως ο αυτισμός και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ ή ADHD). Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 14 Αυγούστου στο περιοδικό BMC Environmental Health, είναι η πρώτη που αξιολογεί με τόσο αυστηρά κριτήρια τη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία.
Η παρακεταμόλη αποτελεί το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο μη συνταγογραφούμενο φάρμακο για την ανακούφιση από πόνο και πυρετό στην εγκυμοσύνη, με περισσότερες από τις μισές γυναίκες παγκοσμίως να την επιλέγουν. Μέχρι σήμερα θεωρούνταν η ασφαλέστερη λύση για την αντιμετώπιση πονοκεφάλου, πυρετού και άλλων ενοχλήσεων, όμως η ανάλυση της ομάδας του Mount Sinai, που συνδύασε στοιχεία από 46 μελέτες και περισσότερους από 100.000 συμμετέχοντες σε πολλές διαφορετικές χώρες, έρχεται να αμφισβητήσει αυτήν την πεποίθηση και να αναδείξει την ανάγκη για μεγαλύτερη προσοχή και περαιτέρω έρευνα.
Η μεθοδολογία Navigation Guide Systematic Review, που θεωρείται διεθνώς πρότυπο στην περιβαλλοντική υγεία, δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές να εξετάζουν προσεκτικά κάθε μελέτη ως προς τον κίνδυνο μεροληψίας (για παράδειγμα επιλεκτική παρουσίαση αποτελεσμάτων ή ελλιπή δεδομένα) και να αξιολογούν τόσο την ποιότητα κάθε μελέτης ξεχωριστά όσο και τη δύναμη των αποδείξεων στο σύνολό τους.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι μελέτες υψηλότερης ποιότητας είναι πιο πιθανό να καταγράφουν συσχέτιση ανάμεσα στην προγεννητική έκθεση σε παρακεταμόλη και στον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού και ΔΕΠΥ», τόνισε ο Diddier Prada, MD, PhD, Επίκουρος Καθηγητής Επιστημών Υγείας του Πληθυσμού, Περιβαλλοντικής Ιατρικής και Επιστήμης του Κλίματος στο Mount Sinai. «Δεδομένου ότι η χρήση του φαρμάκου είναι τόσο διαδεδομένη, ακόμη και μια μικρή αύξηση του κινδύνου θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία».
Η μελέτη εξετάζει επίσης πιθανούς βιολογικούς μηχανισμούς που μπορεί να εξηγούν αυτήν τη σύνδεση. Είναι γνωστό ότι η παρακεταμόλη περνά τον πλακούντα και ενδέχεται να προκαλεί οξειδωτικό στρες, να διαταράσσει τη λειτουργία των ορμονών και να επιφέρει επιγενετικές αλλαγές, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου.
Παρόλο που η έρευνα δεν αποδεικνύει ότι η παρακεταμόλη προκαλεί άμεσα νευροαναπτυξιακές διαταραχές, ενισχύει τις ενδείξεις για πιθανή σχέση και δημιουργεί ερωτήματα γύρω από τις πρακτικές που ακολουθούνται σήμερα στην κλινική πράξη.
Οι ερευνητές συνιστούν η χρήση της παρακεταμόλης κατά την εγκυμοσύνη να γίνεται με φειδώ, για περιορισμένο χρονικό διάστημα και πάντα υπό ιατρική καθοδήγηση. Παράλληλα, τονίζουν την ανάγκη για επικαιροποίηση των κατευθυντήριων οδηγιών, ώστε να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη τόσο τα οφέλη όσο και οι κίνδυνοι, αλλά και για περαιτέρω μελέτες που θα επιβεβαιώσουν τα ευρήματα και θα αναζητήσουν ασφαλέστερες εναλλακτικές για την αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού στις εγκύους.
«Οι έγκυες γυναίκες δεν πρέπει να σταματούν από μόνες τους τη φαρμακευτική αγωγή», επεσήμανε ο Dr. Prada. «Ο αθεράπευτος πόνος ή ο πυρετός μπορεί επίσης να βλάψουν το μωρό. Η μελέτη μας υπογραμμίζει τη σημασία της συζήτησης με τον γιατρό για την ασφαλέστερη δυνατή επιλογή και την αναζήτηση μη φαρμακευτικών λύσεων, όπου αυτό είναι δυνατό».
Με τις διαγνώσεις αυτισμού και ΔΕΠΥ να αυξάνονται διεθνώς, τα ευρήματα αυτά αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς επηρεάζουν όχι μόνο τις πολιτικές δημόσιας υγείας αλλά και τις κλινικές οδηγίες και την ενημέρωση των ασθενών. Παράλληλα, αναδεικνύουν την ανάγκη για νέες φαρμακευτικές λύσεις που θα προσφέρουν στις εγκύους πιο ασφαλείς επιλογές.
