Οι νοσηλευτές, ως εργασιακή συνθήκη, φαίνεται να βαδίζουν σε ένα άκρως δύσκολο μονοπάτι -τόσο στην Ελλάδα, όσο και γενικά. Δεν πάνε, άλλωστε, πολλές μέρες από όταν δόθηκε στη δημοσιότητα η μελέτη της Eurostat, όπου αποτυπωνόταν ακόμα μία αρνητική ευρωπαϊκή πρωτιά.
Μία νέα μελέτη, αυτή τη φορά του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) που δημοσιεύτηκε στο MPDI Ηealthcare, επιβεβαιώνει την τραγική κατάσταση για τους νοσηλευτές και προσθέτει νέα στοιχεία. Συγκεκριμένα, τα ευρύματα δείχνουν πως η σωματική και ψυχολογική εξάντληση (burnout), καθώς και η πίεση που δέχονται από τους προϊσταμένους τους στον εργασιακό χώρο, είναι οι βασικοί λόγοι που οδηγούν εκατοντάδες νοσηλευτές να σκέφτονται να αλλάξουν επάγγελμα. Μάλιστα, το 65% των νοσηλευτών βιώνουν υψηλά επίπεδα ψυχολογικής χειραγώγησης (gaslighting) από τους προϊσταμένους τους και 50% των νοσηλευτών θέλουν να αποχωρήσουν από την υπηρεσία στην οποία εργάζονται ή να αλλάξουν επάγγελμα!
Η μέση ηλικία των νοσηλευτών ήταν 37,7 έτη, ενώ ο μέσος αριθμός ετών προϋπηρεσίας ήταν 13,7 έτη. Σημειώνεται στην εισαγωγή της μελέτης ότι οι νοσηλευτές είναι η μεγαλύτερη επαγγελματική ομάδα σε ένα νοσοκομείο και παρέχουν τον μεγαλύτερο όγκο φροντίδας ασθενών. Η φύση της δουλειάς τους και το εργασιακό τους περιβάλλον είναι πολύ απαιτητικά, καθώς πρέπει ταυτόχρονα να ασχολούνται με τις ψυχοσωματικές ανάγκες των ασθενών και να διασφαλίζουν την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Οι νοσηλευτές συχνά υπομένουν κακοποιητική συμπεριφορά από τους προϊστάμενους και αυτό επηρεάζει αρνητικά την ψυχική τους υγεία, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους.
Το burnout των νοσηλευτών
Η ψυχοσωματική εξάντληση (burnout) σταθερά καταγράφεται ως δυσμενές φαινόμενο στις επαγγελματικές ζωές των νοσηλευτών και παγκοσμίως έχει συμπτώματα που καταγράφονται σε ποσοστό 11,23%. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ανισότητες μεταξύ των εθνών και διαφόρων ειδικοτήτων νοσηλευτικής, με τα ποσοστά burnout να κυμαίνονται μεταξύ 20% και 40%. Οι νοσηλευτές αντιμετωπίζουν την εξάντληση σε υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη ομάδα υγειονομικών επαγγελματιών. Επιπλέον, η πανδημία COVID-19 επέβαλε δύσκολες συνθήκες εργασίας στους νοσηλευτές, όπως παρατεταμένες ώρες σε ζώνες καραντίνας, έναν επικίνδυνο χώρο εργασίας και αυξημένη φόρτιση εργασίας, όλα συμβάλλοντας στην εμφάνιση εξουθένωσης στους επαγγελματίες της νοσηλευτικής.
Όσον αφορά τους πόρους εργασίας, οι ανεπαρκείς στελέχωση των νοσηλευτών, η απασχόληση σε νοσοκομεία που στερούνται κατάλληλων υλικών και ανθρώπινων πόρων, το ελλιπές κοινωνικό κλίμα ή υποστήριξη αποτελούν παράγοντες εξουθένωσης των νοσηλευτών. Σύμφωνα με μία μελέτη του Εθνικού Συμβουλίου των Διοικητικών Συμβουλίων Νοσηλευτικής των ΗΠΑ (NCSBN), 100.000 νοσηλευτές αποχώρησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας στις ΗΠΑ και έως το 2027, σχεδόν 900.000, ή σχεδόν το ένα πέμπτο των συνολικά 4,5 εκατομμυρίων καταγεγραμμένων νοσηλευτών, προτίθενται να αποχωρήσουν από την εργασία τους. Η πρόθεση των νοσηλευτών να αποχωρήσουν από τις θέσεις εργασίας τους θα πρέπει να ωθήσει τους οργανισμούς υγειονομικής περίθαλψης να εξετάσουν και να βελτιώσουν τους παράγοντες που επηρεάζουν αυτή την πρόθεση, καθώς είναι ένας ισχυρός προγνωστικός δείκτης πραγματικής ανατροπής στα συστήματα υγείας. Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας εκτενούς μελέτης στις ΗΠΑ, το 31,5% των νοσηλευτών που ανέφεραν ότι αποχώρησαν από την εργασία τους το 2017, δήλωσαν την επαγγελματική εξουθένωση ως λόγο.
