Νερό, καφές, τσάι: Οι ποσότητες που συνδέονται με τη μακροζωία

Νερό, καφές, τσάι: Οι ποσότητες που συνδέονται με τη μακροζωία
Alex Meier / Unsplash
Τρίτη, 07/10/2025 - 14:52

Ο καθημερινός συνδυασμός νερού, καφέ και τσαγιού συνδέεται με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Η ενυδάτωση είναι βασική για την υγεία, γι’ αυτό και οι ειδικοί συστήνουν να πίνετε αρκετό νερό κάθε μέρα, καθώς το σώμα χρειάζεται να διατηρεί ισορροπία υγρών για να μπορεί να λειτουργεί σωστά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ενυδάτωση προέρχεται αποκλειστικά από το νερό, αφού και άλλα ροφήματα ή ακόμη και τροφές μπορούν να καλύψουν μέρος των καθημερινών αναγκών σας.

Μάλιστα, σύμφωνα με νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Nutrition, η αντικατάσταση μέρους του νερού με καφέ και τσάι μπορεί να συμβάλλει στη μακροζωία. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι τα μεγαλύτερα οφέλη καταγράφηκαν όταν οι συμμετέχοντες κατανάλωναν 7-8 ροφήματα την ημέρα, συνδυάζοντας καφέ, τσάι και νερό.

«Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα και καλά σχεδιασμένη παρατηρητική μελέτη με πολύ μεγάλο δείγμα. Στα πλεονεκτήματά της περιλαμβάνεται ότι έλαβε υπόψη παράγοντες τρόπου ζωής, προβλήματα υγείας και άλλες διατροφικές συνήθειες, όπως η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και κρέατος», εξήγησε στο Medical News Today ο Eamon Laird, λέκτορας ανθρώπινης διατροφής στο Atlantic Technological University της Ιρλανδίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Τι έδειξε η μελέτη

Η έρευνα βασίστηκε σε στοιχεία από 182.770 ενήλικες που συμμετείχαν στη UK Biobank. Οι συμμετέχοντες είχαν απαντήσει σε ερωτηματολόγια διατροφής, από τα οποία οι ερευνητές υπολόγισαν την ημερήσια κατανάλωση καφέ, τσαγιού και νερού.

Οι εθελοντές παρακολουθήθηκαν για περίπου 13 χρόνια. Όσοι κατανάλωναν 7-8 ροφήματα την ημέρα (με ισορροπία καφέ, τσαγιού και νερού) είχαν 28% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία, σε σχέση με όσους έπιναν λιγότερα από 4 ροφήματα.

Ο Thomas M. Holland, ιατρός-ερευνητής στο Rush Medical College, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στη μελέτη, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα αναμενόμενα και ενδιαφέροντα:

«Όσοι κατανάλωναν 7 με 8 συνολικά ροφήματα την ημέρα είχαν τον χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας. Το πιο προστατευτικό μείγμα δεν ήταν η αποκλειστική κατανάλωση ενός ροφήματος, αλλά μια ισορροπημένη αναλογία, περίπου 2 φλιτζάνια καφέ για κάθε 3 φλιτζάνια τσάι», εξήγησε.

«Αυτός ο συνδυασμός συνδέθηκε με τον χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες αλλά και από σημαντικές παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες και πεπτικά προβλήματα. Σημασία δεν έχει μόνο τι πίνουμε, αλλά και πώς το συνδυάζουμε», πρόσθεσε.

Η σημασία της ενυδάτωσης

«Η ενυδάτωση είναι η βάση της υγείας», τόνισε ο Holland. «Κάθε κύτταρο του οργανισμού χρειάζεται νερό για να λειτουργήσει, να υποστηρίξει τον μεταβολισμό, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας και τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών».

Οι συγγραφείς της μελέτης επισήμαναν ότι το σημαντικότερο συμπέρασμα είναι πως οι άνθρωποι πρέπει να πίνουν τουλάχιστον 7-8 ροφήματα την ημέρα. Όσοι διατήρησαν την αναλογία 2:3 μεταξύ καφέ και τσαγιού, σε συνδυασμό με νερό, είχαν τη μεγαλύτερη μείωση στον κίνδυνο θνησιμότητας.

Ο Laird σημείωσε πάντως ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη λεπτομέρειες, όπως ο τρόπος παρασκευής των ροφημάτων, αν προστέθηκαν γάλα ή κρέμα, αλλά και το είδος καφέ και τσαγιού.

Έθεσε επίσης το ερώτημα αν η κατανάλωση καφέ και τσαγιού μπορεί να είναι δείκτης για άλλες συνήθειες: «Ίσως κάποιοι αντικαθιστούν τα ζαχαρούχα ποτά ή το αλκοόλ με καφέ και τσάι, κάτι σαφώς πιο υγιεινό. Ή μπορεί οι άνθρωποι που πίνουν περισσότερο καφέ και τσάι να έχουν καλύτερη οικονομική κατάσταση, να αθλούνται περισσότερο και να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας».

Τι προσφέρουν ο καφές και το τσάι

Μια ανασκόπηση του 2021 κατέληξε ότι έως 4 φλιτζάνια καφέ την ημέρα είναι ασφαλή και μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με φλεγμονές και οξειδωτικό στρες, όπως η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο και ο διαβήτης τύπου 2.

Επίσης, η κατανάλωση καφέ φάνηκε να συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου και μείωση της θνησιμότητας από κάθε αιτία. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά, όπως και στη νέα μελέτη, είναι παρατηρητικά και δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση.

Το τσάι, από την άλλη, έχει μακρά σύνδεση με οφέλη για την υγεία, όπως η πρόληψη της αθηροσκλήρωσης και της στεφανιαίας νόσου, η αντιγηραντική δράση και η μείωση του κινδύνου διαβήτη τύπου 2.

Ο Holland εξήγησε ότι ο καφές περιέχει φλαβονοειδή, χλωρογενικά οξέα και τριγονελίνη, ενώ το τσάι κατεχίνες και άλλα φλαβονοειδή. Όλες αυτές οι ουσίες συμβάλλουν στη ρύθμιση του σακχάρου, μειώνουν τις φλεγμονές και προστατεύουν τα αιμοφόρα αγγεία.

Με μέτρο η καφεΐνη

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι πάνω από 9 ροφήματα την ημέρα αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, λόγω της υπερβολικής καφεΐνης.

Ο Holland προειδοποίησε ότι η υπερκατανάλωση καφεΐνης μπορεί να ανεβάσει την πίεση, να αυξήσει τον καρδιακό ρυθμό και να επηρεάσει την απορρόφηση μετάλλων. «Το ιδανικό φαίνεται να είναι γύρω στα 7-8 ροφήματα την ημέρα, με έναν συνδυασμό καφέ, τσαγιού και νερού», είπε.

Πρόσθεσε ότι ένα απλό παράδειγμα θα μπορούσε να είναι «δύο φλιτζάνια καφέ το πρωί, τσάι μέσα στην ημέρα και νερό ενδιάμεσα, ένας ρυθμός που ταιριάζει εύκολα στην καθημερινότητα».

Ο Laird υπογράμμισε ακόμη ότι υπάρχουν και άλλοι πιθανοί κίνδυνοι: «Τα σακουλάκια τσαγιού που περιέχουν πλαστικό απελευθερώνουν μικροπλαστικά και νανοπλαστικά σωματίδια στο ρόφημα. Στον καφέ, η ουσία ακρυλαμίδιο, που σχηματίζεται κατά το ψήσιμο των κόκκων, σε υψηλές συγκεντρώσεις θεωρείται καρκινογόνα».

Καταλήγοντας, τόνισε: «Όπως πάντα στη διατροφή, το ζητούμενο είναι το μέτρο».