Ίσως να σας είναι άγνωστος ο όρος «ορθορεξία». Πρόκειται για μία διατροφική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από εμμονή με την κατανάλωση μόνο «υγιεινών» τροφών. Μάλιστα, τα περιστατικά ατόμων με ορθορεξία έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Sadi Fox, PhD, η οποία ειδικεύεται στις διατροφικές διαταραχές.
Με απλά λόγια, η ορθορεξία είναι όταν η υγιεινή διατροφή μετατρέπεται από στόχο σε εμμονή, διαστρεβλώνοντας την έννοια του «υγιεινού».
Μπορεί να έχετε συναντήσει κάποιον, ο οποίος είναι … υπέρμαχος της «καθαρής διατροφής» ή αποφεύγει εντελώς ορισμένα τρόφιμα επιδιώκοντας καλύτερη υγεία. Τέτοια τρόφιμα μπορεί να είναι οι υδατάνθρακες, η ζάχαρη, και η γλουτένη, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει κάποια αλλεργία. Τι μπορεί να συμβεί; Η ορθορεξία μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις, προβλήματα ψυχικής υγείας και κοινωνική απομόνωση. Μπορεί επίσης να είναι μια αφορμή για άλλες διαταραγμένες συμπεριφορές, λέει η Fox.
Ωστόσο, τα σημάδια της ορθορεξίας μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν. Δεδομένου ότι η υγιεινή διατροφή εντάσσεται στις καλές συνήθειες, τα άτομα με ορθορεξία μπορεί να παρουσιάζουν την διαταραχή τους ως κάτι ωφέλιμο για τους ίδιους, να μην γνωρίζουν ότι έχουν πρόβλημα και να μην λαμβάνουν τελικά τη βοήθεια που χρειάζονται. «Πολλοί άνθρωποι λένε απλώς: Ουάου, δεν είχα καν συνειδητοποιήσει πόσο βαθιά είχα βυθιστεί στη διατροφική μου διαταραχή», επισημαίνει η Fox.
Με την ορθορεξία, ένα άτομο επικεντρώνεται τόσο πολύ στην αποφυγή τροφών, τις οποίες θεωρεί ως επιβλαβείς, που καταλήγει να στερήσει από το σώμα του τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, τονίζει η Kelli Rugless, PsyD, κλινική ψυχολόγος και ειδικός σε διατροφικές διαταραχές στο ιδιωτικό θεραπευτικό ιατρείο Flourish Psychology. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα τρόφιμα που αποφεύγουν οι άνθρωποι δεν βασίζονται πάντα σε έγκυρες πληροφορίες. Τα άτομα με ορθορεξία μπορεί να κάνουν επιλογές με βάση διαφορετικές προσεγγίσεις που παρουσιάζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτές οι επιλογές υποστηρίζονται από την επιστήμη, προσθέτει η Fox.
Επειδή η διατροφή των ατόμων με ορθορεξία μπορεί να γίνει πολύ περιοριστική, τα άτομα αυτά μπορεί να έχουν έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών, να μην λαμβάνουν επαρκείς θερμίδες για τις φυσιολογικές σωματικές λειτουργίες και να έχουν πεπτικά προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα, διευκρινίζει η Emily Van Eck, RD, διατροφολόγος που εργάζεται με ασθενείς με διατροφικές διαταραχές.
Μελέτες διαπιστώνουν ότι η ορθορεξία μπορεί να είναι πιο συχνή στους χρήστες του Instagram (49% συχνότητα εμφάνισης), στους φοιτητές που ασχολούνται με τη διατροφή (72% συχνότητα εμφάνισης) και σε όσους αθλούνται συστηματικά (55% συχνότητα εμφάνισης). Επιπλέον, οι αθλητές και οι αθλητές αντοχής (ειδικά οι δρομείς) έχουν υψηλότερη σοβαρότητα συμπτωμάτων όσον αφορά την ορθορεξία, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 στο Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity.
Σε σύγκριση με διατροφικές διαταραχές όπως η ανορεξία και η βουλιμία, στις οποίες το κύριο κίνητρο ενός ατόμου μπορεί να είναι να αλλάξει την εμφάνιση του σώματός του, η ορθορεξία συνήθως ξεκινά με τον στόχο του ατόμου να τρώει όσο πιο υγιεινά τρόφιμα γίνεται, καταλήγει η Rugless.
