Η ανησυχία ότι η εκτεταμένη χρήση smartphones, tablet και άλλων ψηφιακών συσκευών θα μπορούσε να οδηγήσει σε γνωστική εξασθένηση ή «ψηφιακή άνοια» έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, πρόσφατη ανάλυση ερευνών που αφορούν άτομα άνω των 50 ετών αμφισβητεί αυτούς τους φόβους, υποδεικνύοντας ότι η χρήση της τεχνολογίας μπορεί στην πραγματικότητα να συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά γνωστικής παρακμής, στην τρίτη ηλικία.
Χρήση ψηφιακών συσκευών και γνωστική λειτουργία
Η ανάλυση περιέλαβε περισσότερους από 400.000 ενήλικες, με μέση ηλικία 69 ετών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε γνωστικά τεστ και αξιολογήσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι χρησιμοποιούσαν συστηματικά smartphones, υπολογιστές και διαδικτυακές υπηρεσίες παρουσίαζαν καλύτερη γνωστική λειτουργία σε σύγκριση με όσους δεν έκαναν χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στην καθημερινότητά τους. Αν και δεν είναι ακόμη σαφές εάν η τεχνολογία αποτρέπει τη νοητική παρακμή ή αν τα άτομα με καλύτερες γνωστικές δεξιότητες τη χρησιμοποιούν περισσότερο, η έρευνα αμφισβητεί την ιδέα ότι η ψηφιακή τεχνολογία προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο.
Μηχανισμοί προστασίας της γνωστικής υγείας
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η χρήση ψηφιακών εργαλείων μπορεί να ενισχύει τη γνωστική λειτουργία. Η καθημερινή αλληλεπίδραση με ψηφιακές εφαρμογές και η διατήρηση κοινωνικών συνδέσεων μέσω της τεχνολογίας φαίνεται να αντισταθμίζει τις φυσιολογικές απώλειες γνωστικών δεξιοτήτων που συνοδεύουν τη γήρανση. Επιπλέον, η τεχνολογία παρέχει εργαλεία που διευκολύνουν την καθημερινή ζωή, όπως GPS, υπενθυμίσεις φαρμάκων και διαχείριση προσωπικών υποχρεώσεων, υποστηρίζοντας την αυτονομία και την πνευματική δραστηριότητα.
Η σημασία της σωστής χρήσης
Η έρευνα επισημαίνει ότι δεν είναι η τεχνολογία καθεαυτή που ωφελεί τον εγκέφαλο, αλλά ο τρόπος χρήσης της. Η παθητική χρήση, παρόμοια με τον χρόνο που ξοδεύεται μπροστά στην τηλεόραση, δεν προσφέρει πνευματικά οφέλη. Αντίθετα, η ενεργή και σωστή χρήση των ψηφιακών εργαλείων φαίνεται να συμβάλλει στη διατήρηση των γνωστικών δεξιοτήτων, σύμφωνα με τον The Guardian.
Τα αποτελέσματα αυτής της ανάλυσης αποτελούν μια θετική είδηση για την τρίτη ηλικία, καθώς υποδεικνύουν ότι η ελεγχόμενη και ενεργή χρήση ψηφιακών συσκευών μπορεί να συνδέεται με καλύτερη γνωστική λειτουργία. Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί πλήρως ο μηχανισμός πίσω από αυτή τη συσχέτιση, τα ευρήματα προσφέρουν επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη ότι η τεχνολογία δεν είναι απαραιτήτως απειλή για τον εγκέφαλο.
