Οι γιορτές συνοδεύονται σχεδόν πάντα από μια μικρή ή μεγαλύτερη αύξηση κιλών. Δεν πρόκειται για έλλειψη πειθαρχίας ούτε για προσωπική αποτυχία. Το σώμα σας αντιδρά σε ένα σύνολο παραγόντων που αλλάζουν απότομα μέσα σε λίγες ημέρες. Η κατανόηση αυτών των μηχανισμών είναι το πρώτο βήμα για πιο συνειδητές επιλογές, χωρίς ενοχές.

Ο βασικός λόγος είναι η αυξημένη θερμιδική πρόσληψη. Τα γιορτινά τραπέζια περιλαμβάνουν τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη, συχνά σε συνδυασμό. Γλυκά, αλκοόλ, τυριά, σάλτσες και επεξεργασμένοι υδατάνθρακες ανεβάζουν εύκολα τις συνολικές θερμίδες της ημέρας, ακόμη κι αν τα γεύματα δεν φαίνονται υπερβολικά. Επιπλέον, η κατανάλωση γίνεται συχνά γρήγορα και χωρίς επίγνωση, κάτι που δυσκολεύει τον κορεσμό.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η μείωση της φυσικής δραστηριότητας. Τις γιορτές αλλάζει το καθημερινό σας πρόγραμμα. Κλείνουν γυμναστήρια, περιορίζονται οι μετακινήσεις, αυξάνονται οι ώρες καθιστικής ζωής. Ακόμη και μικρές αλλαγές, όπως λιγότερο περπάτημα μέσα στην ημέρα, αρκούν για να μειωθεί η ενεργειακή δαπάνη χωρίς να το αντιληφθείτε.

Το αλκοόλ είναι ένας παράγοντας που συχνά υποτιμάται. Περιέχει «κενές» θερμίδες, αυξάνει την όρεξη και μειώνει τον έλεγχο της ποσότητας φαγητού. Παράλληλα, επηρεάζει τον μεταβολισμό του λίπους, καθώς το σώμα δίνει προτεραιότητα στην απομάκρυνσή του από τον οργανισμό, αφήνοντας την αποθήκευση λίπους σε δεύτερο πλάνο.

Ο ύπνος επίσης διαταράσσεται. Τα τραπέζια, οι κοινωνικές υποχρεώσεις και η αλλαγή ωραρίου επηρεάζουν την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου σας. Η έλλειψη ύπνου συνδέεται με αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, και με ορμονικές αλλαγές που αυξάνουν την πείνα και την επιθυμία για γλυκά και λιπαρά τρόφιμα.

Δεν πρέπει να αγνοείται και ο ψυχολογικός παράγοντας. Οι γιορτές λειτουργούν συχνά ως περίοδος χαλάρωσης αλλά και συναισθηματικής φόρτισης. Το φαγητό γίνεται μέσο ανταμοιβής, κοινωνικής σύνδεσης ή διαχείρισης άγχους. Όταν χαλαρώνουν οι κανόνες, χαλαρώνει και η αυτοπαρατήρηση.

Τέλος, μικρές αυξήσεις βάρους μπορεί να οφείλονται και σε κατακράτηση υγρών λόγω αυξημένου αλατιού και υδατανθράκων. Αυτό σημαίνει ότι μέρος των κιλών είναι παροδικό και υποχωρεί με την επιστροφή στην καθημερινότητα.