Οι ερευνητές εντόπισαν ένα σύμπτωμα της νόσου Αλτσχάιμερ που μπορεί να εκδηλωθεί έως και 25 χρόνια πριν από τα υπόλοιπα γνωστά σημάδια. Αν και οι περισσότεροι συνδέουν τη νόσο κυρίως με την απώλεια μνήμης, μια μελέτη διαπίστωσε ότι μπορεί να υπάρχει ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι, που εμφανίζεται πολύ νωρίτερα από αυτήν.
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer’s and Dementia, η μειωμένη ικανότητα χωρικού προσανατολισμού ίσως αποτελεί έναν από τους πρώτους δείκτες της νόσου, καθώς μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και 25 χρόνια πριν από τα τυπικά συμπτώματα.
Τι έδειξε η μελέτη
Οι ερευνητές από το University College London (UCL) ζήτησαν από 100 άτομα να κινηθούν μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον με τη χρήση ειδικών VR headsets (συσκευές εικονικής πραγματικότητας).
Οι συμμετέχοντες, ηλικίας 43 έως 66 ετών, θεωρούνταν όλοι ότι έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν τη νόσο, είτε λόγω οικογενειακού ιστορικού, είτε επειδή έφεραν το γονίδιο APOE-ε4 που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο, είτε λόγω παραγόντων τρόπου ζωής όπως η χαμηλή φυσική δραστηριότητα.
Παρόλα αυτά, κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε εκδηλώσει συμπτώματα και όλοι ήταν περίπου 25 χρόνια νεότεροι από την ηλικία στην οποία αναμένεται συνήθως η εμφάνιση της άνοιας.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου παρουσίασαν χειρότερες επιδόσεις στην πλοήγηση μέσω VR, χωρίς όμως να έχουν αντίστοιχες δυσκολίες σε άλλα γνωστικά τεστ, όπως αυτά της μνήμης. Αυτό υποδηλώνει ότι τα προβλήματα προσανατολισμού μπορεί να εμφανίζονται χρόνια, ακόμη και δεκαετίες, πριν από τα υπόλοιπα συμπτώματα.
Η επικεφαλής της μελέτης, Κόκο Νιούτον, εξήγησε: «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι αυτή η αλλαγή στη συμπεριφορά πλοήγησης ίσως αποτελεί το πρώτο διαγνωστικό σημάδι στη συνέχεια της νόσου Αλτσχάιμερ, τη στιγμή που οι άνθρωποι περνούν από το στάδιο της φυσιολογικής λειτουργίας στα πρώτα σημάδια της νόσου.
Προχωράμε τώρα στην ανάπτυξη ενός νέου εργαλείου υποστήριξης κλινικών αποφάσεων για το NHS, το οποίο θα επιτρέπει πιο έγκαιρη και ακριβή διάγνωση».
Ο επικεφαλής της έρευνας, Ντένις Τσαν, πρόσθεσε: «Αυτά τα ευρήματα είναι σημαντικά για δύο λόγους. Πρώτον, βελτιώνουν την ικανότητα έγκαιρης ανίχνευσης της νόσου Αλτσχάιμερ, κάτι που είναι καθοριστικό για την εφαρμογή θεραπειών.
Δεύτερον, το τεστ πλοήγησης μέσω VR βασίζεται στη γνώση μας για τα κύτταρα του κροταφικού λοβού του εγκεφάλου, που σχετίζονται με την αίσθηση του χώρου. Η σύνδεση αυτής της γνώσης με την κλινική πράξη μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα πώς οι αλλαγές σε κυτταρικό επίπεδο οδηγούν στα πρώτα κλινικά σημάδια της νόσου.
Αυτό το κενό κατανόησης είναι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην πρόοδο της έρευνας για τη νόσο Αλτσχάιμερ».
Άνδρες VS Γυναίκες
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι οι άνδρες παρουσίασαν πιο έντονη δυσκολία στον προσανατολισμό σε σχέση με τις γυναίκες.
«Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη να μελετηθεί περαιτέρω η διαφορετική ευαλωτότητα ανδρών και γυναικών στη νόσο Αλτσχάιμερ, καθώς και η σημασία να λαμβάνεται υπόψη το φύλο τόσο στη διάγνωση όσο και στις μελλοντικές θεραπείες», επισήμανε ο καθηγητής Τσαν.
Ο Ρίτσαρντ Όκλεϊ, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας και καινοτομίας της Alzheimer’s Society, ανέφερε: «Ένα στα τρία παιδιά που γεννιούνται σήμερα θα αναπτύξει άνοια κάποια στιγμή στη ζωή του. Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση των παθήσεων που την προκαλούν είναι απαραίτητη, ώστε οι ασθενείς να λάβουν τη σωστή υποστήριξη, να προγραμματίσουν το μέλλον τους και να έχουν πρόσβαση στην κατάλληλη θεραπεία.
Τα πολύ πρώιμα συμπτώματα της άνοιας μπορεί να είναι λεπτά και δύσκολο να εντοπιστούν, αλλά η μελέτη αυτή δείχνει ότι τα προβλήματα με τον προσανατολισμό ίσως είναι από τα πρώτα σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ».
