Ήδη από την αρχαιότητα, το κλάμα και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την υγεία μας είχε απασχολήσει την ιατρική κοινότητα της εποχής. Μάλιστα, τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη, οι γιατροί και οι στοχαστές θεωρούσαν ότι το κλάμα έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία, καθώς τα δάκρυα λειτουργούν όπως ένα καθαρτικό που αποβάλλει και καθαρίζει.
Όπως αναφέρει η επίσημη σελίδα του πανεπιστημίου του Harvard, η σύγχρονη ψυχολογία συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με την αρχαία αυτή αντίληψη, υποστηρίζοντας ότι το κλάμα βοηθά στην εκτόνωση του άγχους και του συναισθηματικού πόνου.
«Ως φαινόμενο που συναντάται αποκλειστικά στους ανθρώπους, το κλάμα αποτελεί φυσική αντίδραση σε μια μεγάλη γκάμα συναισθημάτων, από βαθιά θλίψη και πένθος έως έντονη χαρά. Είναι όμως καλό για την υγεία; Η απάντηση φαίνεται να είναι θετική», αναφέρει σχετικό δημοσίευμα του πανεπιστημίου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το κλάμα λειτουργεί ως μια σημαντική βαλβίδα ασφαλείας επειδή η καταπίεση δύσκολων συναισθημάτων, αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «καταπιεστικό τρόπο αντιμετώπισης», μπορεί να επιβαρύνει την υγεία. Μάλιστα, μελέτες έχουν συνδέσει την καταπίεση των δύσκολων συναισθημάτων με ένα λιγότερο ανθεκτικό ανοσοποιητικό σύστημα, καρδιαγγειακά νοσήματα και υπέρταση, καθώς και με ψυχικές δυσκολίες όπως άγχος και κατάθλιψη.
Δεν είναι όλα τα δάκρυα ίδια
Οι επιστήμονες διακρίνουν τα δάκρυα σε τρεις κατηγορίες: αντανακλαστικά, βασικά και συναισθηματικά δάκρυα. Οι δύο πρώτες κατηγορίες συμβάλλουν στην απομάκρυνση σωματιδίων όπως καπνός και σκόνη από τα μάτια και στη λίπανσή τους ώστε να προστατεύονται από λοιμώξεις. Αποτελούνται κατά 98% από νερό.
Τα συναισθηματικά δάκρυα, τα οποία αποβάλλουν ορμόνες του στρες και άλλες χημικές ουσίες, φαίνεται ότι προσφέρουν και τα περισσότερα οφέλη για την υγεία. Έρευνες έχουν δείξει ότι το κλάμα απελευθερώνει ωκυτοκίνη και ενδορφίνες, ουσίες που προσφέρουν αίσθηση ευεξίας και συμβάλλουν στην ανακούφιση του σωματικού και συναισθηματικού πόνου.
Τα οφέλη που έχει το κλάμα για την υγεία
Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να συγκρατούν τα δάκρυά τους επειδή τα θεωρούν ένδειξη αδυναμίας, όμως η επιστήμη δείχνει ότι έτσι μπορεί να χάνουν σημαντικά οφέλη. Όπως αναφέρει το Medical News Today, ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι το κλάμα:
Έχει κατευναστική δράση
Η αυτορρύθμιση σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να ηρεμεί, να μειώνει την ένταση και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Μελέτη του 2014 έδειξε ότι το κλάμα μπορεί να έχει άμεση κατευναστική επίδραση, ενεργοποιώντας το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα που συμβάλλει στη χαλάρωση.
Ενισχύει τη στήριξη από τους άλλους
Πέρα από τη δράση αυτοκαθησυχασμού, το κλάμα ενισχύει και την υποστήριξη από το περιβάλλον. Μελέτη του 2016 ανέφερε ότι το κλάμα λειτουργεί ως συμπεριφορά προσκόλλησης που κινητοποιεί τη στήριξη των ανθρώπων γύρω μας.
Συμβάλλει στην ανακούφιση του πόνου
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα συναισθηματικά δάκρυα απελευθερώνουν ωκυτοκίνη και ενδορφίνες, οι οποίες όχι μόνο προκαλούν ευεξία αλλά και ανακουφίζουν τον σωματικό και συναισθηματικό πόνο.
Βελτιώνει τη διάθεση
Το κλάμα μπορεί να ενισχύσει τη διάθεση. Η ωκυτοκίνη και οι ενδορφίνες βοηθούν στη συναισθηματική ανάταση, γι’ αυτό και αποκαλούνται συχνά «ουσίες ευεξίας».
Αποβάλλει τοξίνες και μειώνει το άγχος
Όταν κάποιος κλαίει λόγω άγχους, τα δάκρυα περιέχουν ορμόνες του στρες και άλλες χημικές ουσίες. Οι ερευνητές θεωρούν ότι το κλάμα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα αυτών των ουσιών και άρα να συμβάλλει στη μείωση του στρες, αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Βοηθά στον ύπνο
Μικρή μελέτη του 2015 έδειξε ότι το κλάμα βοηθά τα μωρά να κοιμηθούν καλύτερα. Δεν είναι ακόμη σαφές αν ισχύει το ίδιο για τους ενήλικες, όμως η χαλαρωτική και αναλγητική δράση του κλάματος μπορεί να διευκολύνει τον ύπνο.
Αντιμετωπίζει βακτήρια
Το κλάμα συμβάλλει στην εξουδετέρωση βακτηρίων και στον καθαρισμό των ματιών, καθώς τα δάκρυα περιέχουν λυσοζύμη. Μελέτη του 2011 έδειξε ότι η λυσοζύμη έχει πολύ ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες, ικανές ακόμη και να μειώσουν κινδύνους από παράγοντες βιοτρομοκρατίας όπως ο άνθρακας.
Βελτιώνει την όραση
Τα βασικά δάκρυα εκκρίνονται κάθε φορά που ανοιγοκλείνουμε τα μάτια και τα διατηρούν ενυδατωμένα. Όταν οι μεμβράνες ξηραίνονται, η όραση θολώνει. Σύμφωνα με το National Eye Institute, η λιπαντική δράση των βασικών δακρύων συμβάλλει στη διαύγεια της όρασης.
Επανεξετάζοντας το κλάμα στα αγόρια και τους άνδρες
Από μικροί, πολλά αγόρια μαθαίνουν ότι «οι άνδρες δεν κλαίνε». Ως ενήλικες, μπορεί να καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, να απομακρύνονται συναισθηματικά από τους ανθρώπους τους, να καταφεύγουν στο αλκοόλ ή σε ουσίες ή ακόμη και να εμφανίζουν αυτοκτονικές τάσεις. Πολλοί άνδρες χρειάζεται να μάθουν ξανά πώς να συνδέονται με τα συναισθήματά τους.
«Ιδανικά όμως, αυτή η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινά από νωρίς, στο σπίτι ή στο σχολείο, με ενήλικες που επιτρέπουν στα αγόρια να μιλούν για δύσκολα συναισθήματα», υπογραμμίζει η ιατρική σχολή του Harvard.
