«Η υπέρταση και η χρόνια νεφρική νόσος συνδέονται στενά και, όταν δεν ελέγχονται σωστά, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής ανεπάρκειας αλλά και εξέλιξης σε νεφρική ανεπάρκεια. Κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία παίζει η ορμόνη αλδοστερόνη, η οποία παράγεται από τα επινεφρίδια και προκαλεί κατακράτηση νατρίου και υγρών, ανεβάζοντας την αρτηριακή πίεση· με την πάροδο του χρόνου, τα αυξημένα επίπεδά της οδηγούν σε σκλήρυνση και πάχυνση των αγγείων, προκαλώντας βλάβες στην καρδιά και ουλές στους νεφρούς.
Σύμφωνα με νέα μελέτη, η προσθήκη του φαρμάκου baxdrostat στη συνήθη θεραπεία φαίνεται ότι βοηθά στη ρύθμιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και καθυστερεί την εξέλιξη της νεφρικής νόσου σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο και ανεξέλεγκτη υπέρταση. Τα πρώτα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο συνέδριο Hypertension Scientific Sessions 2025 της American Heart Association.
Ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής ιατρικής Jamie P. Dwyer από το University of Utah Health, εξήγησε: «Τα ευρήματα αυτά ήταν ενθαρρυντικά για όσους πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο και υπέρταση, δύο παθήσεις που συχνά συνυπάρχουν και δημιουργούν έναν επικίνδυνο κύκλο. Η υψηλή πίεση μπορεί να επιδεινώσει τη νεφρική λειτουργία και η μείωση της νεφρικής λειτουργίας μπορεί να ανεβάσει ακόμη περισσότερο την πίεση, με συνέπειες που αλλάζουν τη ζωή των ασθενών».
Η μελέτη εξέτασε αν η προσθήκη του baxdrostat στη συνήθη αγωγή είναι ασφαλής και αν μπορεί να μειώσει την πίεση σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο αρκετά σοβαρή ώστε να χρειαστούν κάποια στιγμή μεταμόσχευση ή να οδηγηθούν σε νεφρική ανεπάρκεια. Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν ανεξέλεγκτη πίεση, παρά το ότι έπαιρναν ήδη είτε αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE) είτε ανταγωνιστή υποδοχέων αγγειοτενσίνης (ARB).
Στην αρχή της μελέτης, η μέση συστολική πίεση των συμμετεχόντων ήταν 151 mm Hg, παρά τη θεραπεία. Οι εξετάσεις έδειξαν σημάδια νεφρικής νόσου: τα επίπεδα λευκωματίνης στα ούρα ήταν κατά μέσο όρο 714 mg/gm κρεατινίνης (τιμές άνω των 30 θεωρούνται παθολογικές) και ο εκτιμώμενος ρυθμός σπειραματικής διήθησης (eGFR) ήταν 44 mL/min/1,73 (τιμές κάτω από 60 δείχνουν χρόνια νεφρική νόσο).
Από τους 195 αρχικούς συμμετέχοντες, οι 192 τυχαιοποιήθηκαν ώστε να λάβουν είτε χαμηλή δόση (0,5–1 mg) είτε υψηλή δόση baxdrostat (2–4 mg) είτε εικονικό φάρμακο, πάντα σε συνδυασμό με την καθιερωμένη αγωγή. Τρία άτομα αποχώρησαν πρόωρα για διάφορους λόγους.
Μετά από 26 εβδομάδες:
- Η μέση συστολική πίεση μειώθηκε κατά 8,1 mm Hg περισσότερο στην ομάδα που έπαιρνε baxdrostat, σε σχέση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (περίπου 5%).
- Υψηλά επίπεδα καλίου στο αίμα, γνωστή παρενέργεια των φαρμάκων που μπλοκάρουν το σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης, εμφανίστηκαν στο 41% όσων έπαιρναν baxdrostat και στο 5% όσων έπαιρναν εικονικό φάρμακο. Οι περισσότερες περιπτώσεις ήταν ήπιες έως μέτριες.
- Δεν καταγράφηκαν θάνατοι ούτε απρόσμενα σοβαρά συμβάματα· ωστόσο, το 9% όσων έπαιρναν baxdrostat και το 3% της ομάδας εικονικού φαρμάκου εμφάνισαν σοβαρό ανεπιθύμητο συμβάν.
Σε επιπλέον ανάλυση, οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα λευκωματίνης στα ούρα, δείκτη κινδύνου για καρδιαγγειακή και νεφρική νόσο. Όσοι έπαιρναν baxdrostat είχαν 55% χαμηλότερα επίπεδα λευκωματίνης σε σχέση με το εικονικό φάρμακο — μείωση παρόμοια με αυτήν που επιτυγχάνουν φάρμακα που καθυστερούν την εξέλιξη της νεφρικής νόσου.
Ο Dwyer τόνισε: «Η μείωση της λευκωματίνης στα ούρα μάς δίνει ελπίδα ότι το baxdrostat μπορεί να καθυστερεί τη νεφρική βλάβη. Το ενδεχόμενο αυτό εξετάζεται τώρα σε δύο μεγάλες μελέτες Φάσης 3».
Η Jordana B. Cohen, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Υπέρτασης και Νεφροκαρδιαγγειακής Επιστήμης της American Heart Association, πρόσθεσε: «Τα νέα αυτά στοιχεία δείχνουν ότι η νέα κατηγορία αντιυπερτασικών φαρμάκων μπορεί να έχει τόσο νεφροπροστατευτικά όσο και καρδιοπροστατευτικά οφέλη, ενώ φαίνεται ασφαλής και αποτελεσματική για πολλούς ασθενείς. Οι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο συνήθως εξαιρούνταν από τις φαρμακευτικές μελέτες. Είναι ιδιαίτερα θετικό ότι εκπροσωπήθηκαν σε δική τους μελέτη, ανέχτηκαν καλά το φάρμακο και είχαν οφέλη τόσο στην πίεση όσο και στη λευκωματουρία. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη διαχείριση της υπέρτασης σε αυτή την ομάδα». Η Cohen, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, είναι αναπληρώτρια διευθύντρια και αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής και επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια.
