Η σπιρουλίνα είναι ένα είδος κυανοπράσινων φυκιών πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά και πρωτεΐνη. Έχει μακρά ιστορία ως υπερτροφή: οι αρχαίοι Αζτέκοι την κατανάλωναν για τη διατροφική της αξία, ενώ πιο πρόσφατα χρησιμοποιήθηκε από τη NASA ως συμπλήρωμα διατροφής για τους αστροναύτες στις διαστημικές αποστολές.
Σήμερα, πολλές επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν τα πιθανά οφέλη της σπιρουλίνας, ενώ η έρευνα συνεχίζεται. Κυκλοφορεί σε μορφή σκόνης, κάψουλας ή δισκίου και συχνά προστίθεται σε μπάρες πρωτεΐνης, smoothies και χυμούς.
Διατροφική αξία
Μία κουταλιά της σούπας σπιρουλίνα περιέχει περίπου:
- 20 θερμίδες
- 4 γρ. πρωτεΐνης
- 1 γρ. λιπαρών
- 2 γρ. υδατανθράκων
Είναι καλή πηγή θειαμίνης (Β1), ριβοφλαβίνης (Β2), νιασίνης (Β3), χαλκού και σιδήρου. Περιέχει επίσης μαγνήσιο, το οποίο είναι απαραίτητο για βασικές λειτουργίες, όπως η κίνηση των μυών και ο καρδιακός ρυθμός. Συμμετέχει επίσης στη σύνθεση πρωτεϊνών και την παραγωγή ενέργειας, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προσλαμβάνουν αρκετό μέσω της διατροφής τους.
Πρωτεΐνη
Η σπιρουλίνα αποτελεί εξαιρετική πηγή φυτικής πρωτεΐνης, με το 60% έως 70% της σύστασής της να αποτελείται από πρωτεΐνη. Το μεγαλύτερο ποσοστό προέρχεται από τη φυκοκυανίνη, μια χρωστική που της δίνει το χαρακτηριστικό κυανοπράσινο χρώμα.
Τα οφέλη της σπιρουλίνας για την υγεία
Η σπιρουλίνα περιέχει θρεπτικά συστατικά με αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, που έχουν συσχετιστεί με ποικίλα οφέλη, σύμφωνα με το Web MD:
- Αντικαρκινική δράση: τα αντιοξειδωτικά της μειώνουν τη χρόνια φλεγμονή, που συνδέεται με τον καρκίνο και άλλα νοσήματα. Η φυκοκυανίνη φαίνεται ότι όχι μόνο περιορίζει τη φλεγμονή, αλλά και μπλοκάρει την ανάπτυξη όγκων και καταστρέφει καρκινικά κύτταρα. Ερευνάται ήδη ως πιθανό μέσο θεραπείας.
- Υγεία της καρδιάς: η πρωτεΐνη της σπιρουλίνας μειώνει την απορρόφηση χοληστερίνης, με αποτέλεσμα χαμηλότερα επίπεδα και καθαρότερες αρτηρίες. Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού. Η φυκοκυανίνη συμβάλλει επίσης στη μείωση των τριγλυκεριδίων, ενώ η αύξηση μονοξειδίου του αζώτου που προκαλεί η σπιρουλίνα βοηθά τα αγγεία να χαλαρώνουν, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση.
- Ανακούφιση από αλλεργίες: η αντιφλεγμονώδης δράση της φαίνεται να μειώνει συμπτώματα όπως ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και κνησμό σε άτομα με αλλεργίες από γύρη, σκόνη ή τρίχωμα ζώων. Μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να αποτελέσει φυσική εναλλακτική στα αντισταμινικά.
- Ενίσχυση ανοσοποιητικού: είναι πλούσια σε βιταμίνες Ε, C και Β6, που στηρίζουν το ανοσοποιητικό. Μελέτες δείχνουν ότι αυξάνει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων και αντισωμάτων. Σε εργαστήρια φάνηκε ότι μπορεί να καταπολεμήσει τον ιό του έρπητα, της γρίπης και τον HIV, αν και απαιτούνται περισσότερες έρευνες σε ανθρώπους.
- Μάτια και στόμα: η ζεαξανθίνη που περιέχει μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καταρράκτη και εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Οι αντιβακτηριακές της ιδιότητες βοηθούν και στη στοματική υγεία: σε μελέτες, στοματικά διαλύματα με σπιρουλίνα μείωσαν την πλάκα και τον κίνδυνο ουλίτιδας, ενώ σε άτομα που μασούν καπνό μείωσαν τον κίνδυνο στοματικού καρκίνου.
- Έλεγχος βάρους: η πρωτεΐνη της σπιρουλίνας χωνεύεται αργά, βοηθώντας να περιοριστεί η πείνα. Σε μελέτες, όσοι έπαιρναν συμπλήρωμα σπιρουλίνας στο πλαίσιο δίαιτας χαμηλής σε θερμίδες έχασαν περισσότερο βάρος και λίπος από όσους έπαιρναν placebo. Επίσης ενισχύει το αίσθημα κορεσμού και προλαμβάνει τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
Πιθανοί κίνδυνοι
Παρά τα οφέλη, είναι σημαντικό να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα σπιρουλίνας.
Στις συνιστώμενες δόσεις (μέχρι 8 γραμμάρια την ημέρα), η σπιρουλίνα θεωρείται ασφαλής. Παρόλα αυτά, σε ορισμένα άτομα μπορεί να προκαλέσει ήπιες ενοχλήσεις, όπως πονοκέφαλο, διάρροια, φούσκωμα ή αέρια. Επιπλέον, θα πρέπει να έχετε στο νου σας και τους παρακάτω κινδύνους:
- Τοξικότητα: η σπιρουλίνα που συλλέγεται από τη φύση μπορεί να περιέχει βαρέα μέταλλα ή βακτήρια, που σε μεγάλες ποσότητες επιβαρύνουν το ήπαρ.
- Εγκυμοσύνη και θηλασμός: δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες για την ασφάλεια της κατανάλωσης.
- Διαταραχές πήξης: επειδή μειώνει την πήξη του αίματος, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μωλώπων και αιμορραγίας.
- Διαβήτης: μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση.
- Αυτοάνοσα νοσήματα: η ενίσχυση του ανοσοποιητικού που προκαλεί μπορεί να επιδεινώσει παθήσεις όπως ο λύκος, η σκλήρυνση κατά πλάκας και η αρθρίτιδα.
- Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα: ενδέχεται να επηρεάσει τη δράση ανοσοκατασταλτικών, αντιπηκτικών και αντιδιαβητικών φαρμάκων.
