Σύμφωνα με νέα ανασκόπηση μελετών, τα συμπληρώματα βιταμίνης D φαίνεται να προστατεύουν τα άκρα των χρωμοσωμάτων, γνωστά ως τελομερή, τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιβράδυνση της διαδικασίας της γήρανσης. Το εύρημα αυτό ενισχύει την άποψη ότι η «βιταμίνη του ήλιου» μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας για περισσότερο χρόνο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η καθημερινή λήψη 2.000 IU (διεθνών μονάδων, πρότυπο μέτρο για τις βιταμίνες) βιταμίνης D βοήθησε στη διατήρηση των τελομερών, των μικροσκοπικών προστατευτικών καλυμμάτων του DNA που λειτουργούν όπως τα πλαστικά άκρα στα κορδόνια, αποτρέποντας τη φθορά κάθε φορά που τα κύτταρα διαιρούνται.
Γιατί τα τελομερή είναι σημαντικά
Κάθε ένα από τα 46 χρωμοσώματα του ανθρώπινου οργανισμού έχει στην άκρη του ένα τελομερές, το οποίο μικραίνει κάθε φορά που το κύτταρο αναπαράγεται. Όταν τα τελομερή γίνουν πολύ κοντά, τα κύτταρα σταματούν να διαιρούνται και τελικά πεθαίνουν.
Η φθορά των τελομερών έχει συνδεθεί με σοβαρές παθήσεις που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως ο καρκίνος, οι καρδιοπάθειες και η οστεοαρθρίτιδα. Παράγοντες όπως το κάπνισμα, το χρόνιο στρες και η κατάθλιψη μπορούν να επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία, ενώ και η φλεγμονή στον οργανισμό συμβάλλει στη φθορά των κυττάρων.
Η βιταμίνη D δεν εξασφαλίζει μόνο την υγεία των οστών
Η βιταμίνη D είναι γνωστή κυρίως για τον ρόλο της στην ενίσχυση των οστών, καθώς βοηθά τον οργανισμό να απορροφά το ασβέστιο.
Παράλληλα, η βιταμίνη D ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού, ιδιαίτερα σε άτομα με ανεπάρκεια. Πρώιμα δεδομένα δείχνουν επίσης ότι ίσως συμβάλλει στην πρόληψη αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος και η πολλαπλή σκλήρυνση, αν και χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθεί αυτό.
Επειδή η φλεγμονή μπορεί να επιταχύνει τη βλάβη των τελομερών, οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της βιταμίνης D πιθανόν να εξηγούν την προστατευτική της δράση.
Τι έδειξε η μελέτη
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Augusta των Ηνωμένων Πολιτειών και παρακολούθησε 1.031 ενήλικες, με μέση ηλικία 65 ετών, για πέντε χρόνια. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία ώστε να λαμβάνουν είτε 2.000 IU βιταμίνης D ημερησίως είτε ένα εικονικό φάρμακο (placebo). Το μήκος των τελομερών τους μετρήθηκε στην αρχή της μελέτης, μετά από δύο χρόνια και ξανά μετά από τέσσερα χρόνια.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι λάμβαναν βιταμίνη D διατήρησαν τα τελομερή τους κατά 140 ζεύγη βάσεων περισσότερο από την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Δεδομένου ότι τα τελομερή μειώνονται φυσιολογικά κατά περίπου 460 ζεύγη βάσεων μέσα σε δέκα χρόνια, η διατήρηση αυτή θεωρείται σημαντική.
Η μελέτη προστίθεται σε προηγούμενες έρευνες που έχουν δείξει παρόμοια οφέλη. Παράλληλα, διατροφικά πρότυπα πλούσια σε αντιφλεγμονώδεις τροφές, όπως η μεσογειακή διατροφή, έχουν επίσης συνδεθεί με μεγαλύτερο μήκος τελομερών.
Παρά τα ενθαρρυντικά ευρήματα, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι νωρίς για οριστικά συμπεράσματα. Ορισμένοι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα υπερβολικά μακριά τελομερή μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων ασθενειών, γεγονός που δείχνει ότι πιθανόν υπάρχει ένα ιδανικό μήκος το οποίο δεν έχει ακόμη καθοριστεί.
Δεν υπάρχει επίσης συμφωνία ως προς τη σωστή δοσολογία. Οι 2.000 IU που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη είναι αρκετά υψηλότερες από τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη των 600 IU για ενήλικες κάτω των 70 ετών και των 800 IU για άτομα άνω των 70. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμη και 400 IU ημερησίως μπορεί να βοηθούν στην πρόληψη συνηθισμένων λοιμώξεων, όπως το κοινό κρυολόγημα.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η ιδανική δόση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τα επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό, η διατροφή και η αλληλεπίδραση με άλλα θρεπτικά συστατικά. Όπως ισχύει και για κάθε διατροφικό συμπλήρωμα, εάν σκέφτεστε να λάβετε βιταμίνη D, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
